апярэ́дзіць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
апярэ́джу |
апярэ́дзім |
| 2-я ас. |
апярэ́дзіш |
апярэ́дзіце |
| 3-я ас. |
апярэ́дзіць |
апярэ́дзяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
апярэ́дзіў |
апярэ́дзілі |
| ж. |
апярэ́дзіла |
| н. |
апярэ́дзіла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
апярэ́дзь |
апярэ́дзьце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
апярэ́дзіўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
апярэ́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што.
1. Рухаючыся ў адным напрамку з кім-, чым-н., апынуцца наперадзе, абагнаць.
2. Зрабіць што-н. раней, чым што-н. адбылося.
А. падзеі.
|| незак. апярэ́джваць, -аю, -аеш, -ае і апераджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. апярэ́джанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апярэ́дзіць сов.
1. прям., перен. опереди́ть, обогна́ть, перегна́ть;
ён яго́ лёгка ~дзіў — он его́ легко́ опереди́л (обогна́л, перегна́л);
а. у вучо́бе — опереди́ть (обогна́ть, перегна́ть) в учёбе;
а. у развіцці́ — опереди́ть в разви́тии;
2. предупреди́ть, предвосхити́ть;
а. падзе́і — предупреди́ть (предвосхити́ть) собы́тия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апярэ́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
1. Рухаючыся ў адным кірунку з кім‑, чым‑н., апынуцца наперадзе; абагнаць. Мартын раптам скідае з сябе павольнасць. Абагнаць Аўгіню, апярэдзіць яе і першым даплыць да забітай качкі! Колас. // Зрабіць што‑н. раней за другога. Лёня ўжо збіраўся, як толькі яны наблізяцца да скрыжавання, пастукаць па брызенце, але яго апярэдзіў Хоміч. Брыль.
2. перан. Дасягнуць лепшых вынікаў у параўнанні з кім‑, чым‑н.; апынуцца наперадзе каго‑, чаго‑н. у якіх‑н. адносінах; перавысіць. Апярэдзіць графік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апярэдзіць, абагнаць, перагнаць, выперадзіць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
апераджа́ць гл. апярэдзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напераго́нкі, прысл.
Стараючыся апярэдзіць адзін аднаго, навыперадкі.
Кінуцца н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
опереди́ть сов., в разн. знач. апярэ́дзіць, вы́перадзіць;
опереди́ть в бе́ге апярэ́дзіць (вы́перадзіць) у бе́гу;
опереди́ть в разви́тии апярэ́дзіць у развіцці́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упреди́ть сов., уст. апярэ́дзіць, папярэ́дзіць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апераджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да апярэдзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)