апрану́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. апрану́ апра́нем
2-я ас. апра́неш апра́неце
3-я ас. апра́не апра́нуць
Прошлы час
м. апрану́ў апрану́лі
ж. апрану́ла
н. апрану́ла
Загадны лад
2-я ас. апрані́ апрані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час апрану́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апрану́ць, -ану́, -а́неш, -а́не; -а́нем, -а́неце, -а́нуць; -ані́; -а́нуты і -а́нены; зак.

1. каго-што. Адзець.

А. дзіця.

2. што. Надзець, нацягнуць на сябе ці на каго-н. якую-н. вопратку.

А. паліто.

3. каго-што. Забяспечыць неабходнай вопраткай (разм.).

А. сям’ю.

4. каго-што. Увасобіць у якой-н. форме.

А. хлопца ў мядзведзя.

5. перан. Пакрыць.

Ноч апранула зямлю.

|| незак. апрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. апрану́цца, -ану́ся, -а́нешся, -а́нецца; -а́немся, -а́нецеся, -а́нуцца; -ані́ся; незак. апрана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. апрана́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апрану́ць сов.

1. (каго, што) оде́ть; (што на каго) наде́ть;

2. (каго, што) разг. (обеспечить одеждой) оде́ть;

3. (у каго, у што) наряди́ть (кем, во что), оде́ть (кем, во что);

а. у мядзве́дзя — наряди́ть (оде́ть) медве́дем;

а. у мядзве́джае фу́тра — наряди́ть (оде́ть) в медве́жью шу́бу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апрану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.

1. Адзець каго‑н. [Маці] апранула малую і паставіла за стол на лаву. Брыль. // Адзець, нацягнуць на сябе якую‑н. вопратку. Пад дзень.. [Толіку] стала холадна, і ён апрануў кажух. Чорны. Васіль Дзянісавіч надзеў халат, апрануў паліто, глыбей насунуў кепку і ўзяў у рукі партфель. Мележ.

2. Забяспечыць неабходнай вопраткай. Апрануць сям’ю.

3. Адзець прыгожа, выстраіць. Апрануць як на баль.

4. перан. Пакрыць. Веснавая цёплая ноч толькі што апранула зямлю і раскідала свае таемныя чары. Колас.

5. перан. Увасобіць што‑н. у якой‑н. форме. Апрануць мядзведзем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падапрану́ць, -рану́, -ра́неш, -ра́не; -рані́; -рану́ты; зак. (разм.).

1. каго (што). Апрануць лепш, у добрае адзенне, прыбраць.

П. дзяўчыну.

2. што. Апрануць пад што-н.

П. світар пад паліто.

|| незак. падапрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыстро́іць², -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены; зак., каго-што (разм.).

Апрануць па-святочнаму, прыбраць.

|| незак. прыстро́йваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разадзе́ць, -дзе́ну, -дзе́неш, -дзе́не; -дзе́ты; зак., каго-што (разм.).

Прыгожа апрануць; убраць, прыбраць.

Р. дзіця.

|| незак. разадзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апрана́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. апранаць — апрануць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паапрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. каго-што. Апрануць, забяспечыць вопраткай усіх, многіх.

Цёпла п. дзяцей.

2. што. Надзець на сябе многа чаго-н.

П. на сябе ўсё новае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падапрану́цца, -рану́ся, -ра́нешся, -ра́нецца; -рані́ся; зак. (разм.).

1. Апрануцца лепш, па-святочнаму.

П. на вечар.

2. Апрануць што-н. пад верхняе адзенне.

Цяплей п.

|| незак. падапрана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)