апанта́ны, -ая, -ае.

1. Нястрымны, захоплены чым-н. (пачуццямі, думкамі, імкненнямі і пад.).

2. у знач. наз. апанта́ны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Душэўна ўзрушаны; шалёны.

Носіцца, як а.

|| наз. апанта́насць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апанта́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. апанта́ны апанта́ная апанта́нае апанта́ныя
Р. апанта́нага апанта́най
апанта́нае		 апанта́нага апанта́ных
Д. апанта́наму апанта́най апанта́наму апанта́ным
В. апанта́ны (неадуш.)
апанта́нага (адуш.)		 апанта́ную апанта́нае апанта́ныя (неадуш.)
апанта́ных (адуш.)
Т. апанта́ным апанта́най
апанта́наю		 апанта́ным апанта́нымі
М. апанта́ным апанта́най апанта́ным апанта́ных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апанта́ны

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
м. ж. -
Н. апанта́ны апанта́ная апанта́ныя
Р. апанта́нага апанта́най апанта́ных
Д. апанта́наму апанта́най апанта́ным
В. апанта́нага апанта́ную апанта́ных
Т. апанта́ным апанта́най
апанта́наю		 апанта́нымі
М. апанта́ным апанта́най апанта́ных

Крыніцы: tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апанта́ны

1. прил. одержи́мый; бе́шеный, неи́стовый;

2. в знач. сущ. одержи́мый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апанта́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Ахоплены крайнім душэўным узрушэннем, якое бурна выяўляецца. Як апантаны, паімчаўся Косця да клуба. Шыцік. // У якім адчуваецца крайняе душэўнае ўзрушэнне. Недзе далёка ззаду пачуўся апантаны крык. Пестрак.

2. у знач. наз. апанта́ны, ‑ага, м. Чалавек, ахоплены крайнім душэўным узрушэннем. Я гэтак гарачыўся і гневаўся, што Давідзюк глядзеў на мяне, як на апантанага. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Апанта́ны, раней апентаны (Федар., 6, 558; з XVI ст., Гіст. лекс., 96). З польск. opętany ’тс’ (Мартынаў–Міхневіч, «Маладосць», 1969, 9, 149; Курс суч., 155). Развіццё значэння праз ’звязаны з д’яблам’, адкуль ’шалёны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

оглаше́нный (шальной) прост. апанта́ны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

манья́к, -а, мн. -і, -аў, м.

Чалавек, апантаны маніяй.

|| ж. манья́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. манья́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сады́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, апантаны садызмам.

|| ж. сады́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. сады́сцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сады́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Чалавек, апантаны садызмам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)