алі́ва, -ы, мн. -ы, алі́ў, ж.

1. Вечназялёнае паўднёвае дрэва сямейства маслінавых; масліна.

2. Ядомы плод гэтага дрэва.

3. Алей, атрыманы з яго пладоў.

4. Змазачнае масла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

алі́ва

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. алі́ва алі́вы
Р. алі́вы алі́ў
Д. алі́ве алі́вам
В. алі́ву алі́вы
Т. алі́вай
алі́ваю		 алі́вамі
М. алі́ве алі́вах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

алі́ва I ж.

1. (оливковое дерево) оли́ва;

2. (плод оливкового дерева) оли́ва, оли́вка;

3. разг. оли́вковое ма́сло

алі́ва II ж., обл.

1. деревя́нное ма́сло;

2. маши́нное ма́сло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

алі́ва, ‑ы, ж.

1. Вечназялёнае паўднёвае дрэва сямейства маслінавых; масліна. Дык няхай гучыць над светам слова, Слова гневу ходзіць па зямлі, Каб пад сонцам цвіў мой край сасновы І алівы вашыя цвілі!.. Рудкоўскі.

2. Ядомы плод гэтага дрэва.

3. Алей, атрыманы з яго пладоў.

4. Змазачнае масла. [Пракоп:] Трактар каштуе вялікіх грошай: і сам ён дарагі, і бензін аплаціць трэба, аліву. Колас. У ваччу яшчэ стаялі высокія сцены, чорныя з жаўтаватым водлівам, машынная аліва на жалезных прэнтах і калёсах. Чорны.

[Лац. oliva.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Алі́ва ’аліўкавае дрэва’ (БРС), ’масла з льнянога семя’ (Мат. Гродз., Сцяшк., Нас., Шат., Касп.), ст.-бел. олива драўлянае масла’ (1605) (Нас. гіст.), олива ’праванскае масла’ (кан. XVI ст.) (Булыка, Запазыч.) < італ. oliva, якое да лац. oliva, oleum. Наглядаецца семантычная кантамінацыя з алей (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аліва, масліна

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

оли́вка бот. алі́ва, -вы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

оли́ва бот. алі́ва, -вы ж., маслі́на, -ны ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

маслі́на, ‑ы, ж.

1. Вечназялёнае субтрапічнае пладовае дрэва сямейства масліпавых з пладамі, падобнымі на сліву; аліва.

2. Плод гэтага дрэва. Кансерваваныя масліны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)