Алі́ ’ці, або’ (Нас.), рус. али, ст.-рус. али, серб.-харв. а̏ли, славен. ali ’тс’ да а і лі (гл.). Частковая семантычная кантамінацыя з але (гл.), якое іншага паходжання. Параўн. Шанскі, 1, А, 75.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыкало́ць, -алю́, -о́леш, -о́ле; -алі́; -о́латы; зак.
1. што. Прымацаваць шпількай.
П. кветку да валасоў.
2. каго (што). Забіць чым-н. колючым (разм.).
П. кабана.
|| незак. прыко́лваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ай ’ці’ (Нас., Бяльк., Гарэц.) да аль. Гл. алі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Але́, алі ’але, так, толькі’ (Нас., Бяльк.) (гл. алі), укр. але, ст.-рус. али, серб.-харв. а̏ли, славен. ali ’тс’ да а (гл.) і ле (гл.). Параўн. ст.-польск. le ’толькі’, чэш. le ’але, і’, серб.-харв. ље̏ ’толькі, але’ (RHSJ, VI, 234–235). Апошняе, магчыма, яшчэ балта-славянскае: лат. ‑le. Параўн. Траўтман, 153; Мюленбах-Эндзелін, 2, 443; Слаўскі, 1, 24; Саднік-Айцэтмюлер, 1, 2. Параўн. алі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прапало́ць, -алю́, -о́леш, -о́ле; -алі; -о́латы; зак., што.
1. Ачысціць ад пустазелля якую-н. прастору ці пасаджаныя расліны.
П. грады.
П. капусту.
2. Правесці які-н. час полючы.
|| незак. прапо́лваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
|| наз. прапо́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.) і прапо́лванне, -я, н. (да 1 знач.).
|| прым. прапо́лачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакрыві́ць, ‑крыўлю, ‑крывіш, ‑крывіць; зак.
1. што. Зрабіць крывым, несіметрычным; перакасіць.
2. звычайна безас. каго-што. Надаць несіметрычны выраз (твару, губам). Апухлы твар .. [Ядзі] перакрывіла. Новікаў. Чалавек запхнуў сала ў рот, але жаваць ужо не мог. Яму звяло сківіцы, перакрывіла рот. Асіпенка.
3. каго. Перадражніць. Я баюся, як г-р-ы-м-л-і-ц-ь, — тонкім дзіцячым галаском перакрывіў .. [Кузьма] дзяўчынку. Хведаровіч. [Ала:] — Валодзька, ведаеш новую навіну!.. — Новая навіна! — перакрывіў яе Валодзя. — Я аб гэтым яшчэ можа тыдзень назад ведаў. Шамякін. — Працава-алі, — перакрывіў Патапавіч, — больш тае гаворкі, як работы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зрэ́заць сов.
1. в разн. знач. сре́зать; (пилой — ещё) спили́ть; (в разговоре — ещё) оборва́ть;
з. скары́нку — сре́зать ко́рку;
з. дрэ́ва — сре́зать (спили́ть) де́рево;
з. лімі́ты — сре́зать лими́ты;
з. мяч у свае́ варо́ты — сре́зать мяч в свои́ воро́та;
з. на экза́мене — сре́зать на экза́мене;
ён ~заў свайго́ праці́ўніка адно́й фра́зай — он сре́зал (оборва́л) своего́ проти́вника одно́й фра́зой;
2. изре́зать;
з. дзве бу́лкі хле́ба — изре́зать два карава́я хле́ба;
3. (покрыть углублениями) изборозди́ть; исполосова́ть, изре́зать;
кана́вы ~алі ўсё по́ле — кана́вы изборозди́ли (изре́зали) всё по́ле;
з. даро́гу ко́ламі — изборозди́ть (изре́зать) доро́гу колёсами;
з. уве́сь стол — изре́зать весь стол;
з. ткані́ну — исполосова́ть ткань
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)