акуну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ніся; зак.; гл. акунуць.
◊
Акунуцца з галавой у работу — цалкам аддацца якой-н. справе, поўнасцю прысвяціць сябе чаму-н.
|| незак. акуна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акуну́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
акуну́ся |
акунё́мся |
| 2-я ас. |
акуне́шся |
акуняце́ся |
| 3-я ас. |
акуне́цца |
акуну́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
акуну́ўся |
акуну́ліся |
| ж. |
акуну́лася |
| н. |
акуну́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
акуні́ся |
акуні́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
акуну́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
акуну́цца сов., прям., перен. окуну́ться;
◊ а. з галаво́й — окуну́ться с голово́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
акуну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
1. Апусціцца ў ваду на некаторы (звычайна кароткі) час. Ліда раней за ўсіх зайшла на глыбокае месца, акунулася і паплыла. Шамякін. Калі мы самі ўрэшце адважыліся акунуцца, адразу зразумелі, чаму так мала плыўцоў на гэтым гарачым беразе. Лынькоў. // перан. Быць ахопленым чым‑н.; апусціцца ў што‑н. Праваднік уключыў электрыку, і купэ акунулася ў бледна-зялёнае святло. Васілевіч. Мы выйшлі з сада на сенажатную дарогу і акунуліся ў сінія, шаўковыя туманы. Пестрак.
2. перан. Поўнасцю аддацца якой‑н. справе. Восенню 1904 года Алаіза Пашкевіч пераехала ў Вільню, каб у губернскім горадзе акунуцца ў рэвалюцыйныя справы. С. Александровіч.
•••
Акунуцца з галавой у што — поўнасцю аддацца якой‑н. рабоце, дзейнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Акуну́цца ’нечага шмат набыць, разбагацець’ (КЭС, лаг.) < *а‑купнуцца. Параўн. акапацца ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акуну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.
Апусціць у вадкасць на кароткі час.
А. у ваду галаву.
|| незак. акуна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. акуну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ніся; незак. акуна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
окуну́ться прям., перен. акуну́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
акуна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да акунуцца.
2. Зал. да акунаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акуна́цца несов., возвр., страд. окуна́ться; см. акуну́цца, акуну́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Акапа́цца ’разбагацець’, акапаны ’заможны’, акапваць ’аказваць матэрыяльную дапамогу’ (Яўс., КТС) да капаць. Параўн. акунуцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)