а́збука, -і, ДМ -буцы, ж.
1. Сукупнасць літар якой-н. пісьменнасці, размешчаных у пэўным парадку; алфавіт.
Беларуская а.
2. Вучэбны дапаможнік для пачатковага навучання грамаце; буквар.
3. перан. Асноўныя, прасцейшыя палажэнні якой-н. навукі, справы; аснова чаго-н.
А. навукі.
○
Азбука Морзэ — сістэма ўмоўных знакаў для перадачы літар праз тэлеграф.
Нотная азбука — сістэма нотных знакаў для перадачы музычных гукаў.
|| прым. а́збучны, -ая, -ае.
А. парадак.
◊
Азбучная ісціна — пра агульнавядомую, простую думку, ісціну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́збука
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
а́збука |
а́збукі |
| Р. |
а́збукі |
а́збук |
| Д. |
а́збуцы |
а́збукам |
| В. |
а́збуку |
а́збукі |
| Т. |
а́збукай а́збукаю |
а́збукамі |
| М. |
а́збуцы |
а́збуках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
а́збука
1. прям., перен. а́збука, -кі ж.;
но́тная а́збука но́тная а́збука;
2. (букварь) уст. а́збука, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́збука ж., прям., перен. а́збука;
а. наву́кі — а́збука нау́ки;
○ а. Мо́рзэ — а́збука Мо́рзе;
но́тная а. — но́тная а́збука;
◊ няма́я а. — нема́я а́збука
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́збука, ‑і, ДМ ‑буцы, ж.
1. Сукупнасць літар якой‑н. пісьменнасці, размешчаных у пэўным парадку; алфавіт.
2. Вучэбны дапаможнік для пачатковага навучання грамаце; буквар.
3. перан. Прасцейшыя палажэнні якой‑н. навукі, справы; аснова чаго‑н. Вядома, таварышы новаіскраўцы, мы вельмі цэнім азбуку сацыял-дэмакратыі, але мы не хочам заставацца вечна на адной азбуцы. Ленін.
•••
Азбука Морзе — сістэма ўмоўных знакаў для перадачы літар на тэлеграфным апараце.
Нотная азбука — сістэма нотных знакаў, якія служаць для перадачы музычных гукаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́збука < рус. азбука. Больш старое абецадла запазычана з польскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мо́рзе,
У выразе: азбука Морзе гл. азбука.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мо́рзе / азбука Мо́рзе а́збука Мо́рзе;
аппара́т Мо́рзе апара́т Мо́рзе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мо́рзэ: а́збука Мо́рзэ а́збука Мо́рзе;
апара́т Мо́рзэ — аппара́т Мо́рзе
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кіры́ліца ж. (азбука) кири́ллица
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)