адчыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак. (разм.).

1. што. Прачытаць што-н., скончыць чытаць.

А. курс літаратуры.

2. каго (што). Зрабіць каму-н. строгую заўвагу, вымову за што-н., прабраць каго-н.

Строга а. за парушэнне дысцыпліны.

|| незак. адчы́тваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адчыта́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адчыта́ю адчыта́ем
2-я ас. адчыта́еш адчыта́еце
3-я ас. адчыта́е адчыта́юць
Прошлы час
м. адчыта́ў адчыта́лі
ж. адчыта́ла
н. адчыта́ла
Загадны лад
2-я ас. адчыта́й адчыта́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час адчыта́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адчыта́ць сов., в разн. знач. отчита́ть;

а. ле́кцыі — отчита́ть ле́кции;

ён мяне́ так адчыта́ў, што я ніко́лі гэ́тага не забу́ду — он меня́ так отчита́л, что я никогда́ э́того не забу́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адчыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае, зак.

Разм.

1. што. Прачытаць што‑н.; кончыць чытаць. Адчытаць лекцыі ў інстытуце.

2. каго. Зрабіць каму‑н. строгую заўвагу, вымову; прабраць. [Ярмоленка:] — А ты яго здорава адчытаў. Цяпер Післяка і на парог канцылярыі не зацягнеш! Сіўцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адчы́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адчытаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пропесо́чить сов., прост. прапясо́чыць, адчыта́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отчита́ть​II сов. (кончить читать) адчыта́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отчита́ть​I сов. (сделать выговор) адчыта́ць, прабра́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пашко́ліць

‘павучыць, адчытаць каго-небудзь, зрабіць вымову каму-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пашко́лю пашко́лім
2-я ас. пашко́ліш пашко́ліце
3-я ас. пашко́ліць пашко́ляць
Прошлы час
м. пашко́ліў пашко́лілі
ж. пашко́ліла
н. пашко́ліла
Загадны лад
2-я ас. пашко́ль пашко́льце
Дзеепрыслоўе
прош. час пашко́ліўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

◎ *Нацюга́каць, натюгикаты ’насварыцца, адчытаць’ (Клім.), сюды ж, відаць, лаянкавае нацюга (Глобус, Маладосць, 1988, 4, 146). Да выклічніка цюги! (цю‑га!) = рус. ату! ату его!, якім наганяюць звера на паляванні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)