адсто́й, -ю, м.

Асадак з вадкасці на дне пасудзіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адсто́й

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. адсто́й
Р. адсто́ю
Д. адсто́ю
В. адсто́й
Т. адсто́ем
М. адсто́і

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адсто́й, -то́ю м. отсто́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адсто́й, ‑ю, м.

Часцінкі, якія выдзеліліся з вадкасці і аселі на дно.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

отсто́й адсто́й, -то́ю м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адсто́яць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адсто́ю адсто́ім
2-я ас. адсто́іш адсто́іце
3-я ас. адсто́іць адсто́яць
Прошлы час
м. адсто́яў адсто́ялі
ж. адсто́яла
н. адсто́яла
Загадны лад
2-я ас. адсто́й адсто́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час адсто́яўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адстая́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адстаю́ адстаі́м
2-я ас. адстаі́ш адстаіце́
3-я ас. адстаі́ць адстая́ць
Прошлы час
м. адстая́ў адстая́лі
ж. адстая́ла
н. адстая́ла
Загадны лад
2-я ас. адсто́й адсто́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час адстая́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Му́са́ка ’сукравіца’, ’гной раны’, ’юшка (з носа)’ (Нас., Касп.). Відаць, балтызм. Параўн. літ. mū̃šis ’рана’, mūsaĩ ’цвіль’. З апошняга польск. беласт. musy ’асадак, адстой’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 81).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сусто́й ’смятана’ (Мат. Маг.), ’вяршкі з малака’ (Мат. Гом.), ’адстой’ (Яўс.), ’асадак на дне пасудзіны з вадкасцю’ (Юрч. Вытв.). Ад сусто́іцца ’адстаяцца’ (Нас., ТС), сусто́іць ’адстаяць’ < стаяць (гл.) з ‑о‑ пад націскам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адстая́цца, ‑стаіцца; зак.

1. Пастаяўшы нейкі час, даць асадак, адстой (пра вадкасць). Семнаццаціметровая тоўшча вады адстаялася, утварыўшы тры слаі. М. Стральцоў.

2. перан. Набыць канчатковы ўстойлівы выгляд (пра думкі, погляды). Усё там [у маленстве] ясна, міла здалёк, адстаялася ў часе, выдатна вынашана, нават і ў сорак пяць гадоў. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)