адрачы́ся
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
адраку́ся |
адрачо́мся |
| 2-я ас. |
адрачэ́шся |
адрачаце́ся |
| 3-я ас. |
адрачэ́цца |
адраку́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
адро́кся |
адраклі́ся |
| ж. |
адракла́ся |
| н. |
адракло́ся |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
адрачы́ся |
адрачы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
адро́кшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
адрачы́ся, -раку́ся, -рачэ́шся, -рачэ́цца; -рачо́мся, -рачаце́ся, -раку́цца; -ро́кся, -ракла́ся, -ло́ся; -рачы́ся; зак.
1. ад каго-чаго. Адмовіцца ад каго-, чаго-н., здрадзіць каму-, чаму-н.; не прызнаць.
А. ад сваіх дзяцей.
А. ад сваіх слоў.
2. ад чаго. Адмовіцца ад сваіх правоў на што-н. (уст.).
А. ад спадчыны.
|| незак. адрака́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. адрачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адрачы́ся сов., в разн. знач. отре́чься, отказа́ться; (от своих слов, показаний — ещё) отпере́ться;
а. ад сваёй радні́ — отре́чься (отказа́ться) от свое́й родни́;
а. ад прасто́ла — отре́чься от престо́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адрачы́ся, ‑ракуся, ‑рачэшся, ‑рачэцца; ‑рачомся, ‑рачацеся, ‑ракуцца; зак., каго-чаго і ад каго-чаго.
1. Адмовіцца ад сваіх правоў на што‑н. Адрачыся ад спадчыны. Адрачыся ад трона. □ [Грамабой:] — У людзей языкі доўгія: скажуць — Яначка зямлі адрокся. Крапіва. // Кінуць, не ўзяць. Пусціў Тодар ведзьмара. Усхапіўся той ды наўцекача — і сарочкі адрокся. Якімовіч.
2. Не прызнаць за сваё. [Купала:] Я даў абяцанне дзядзьку Раману, думаю, што і ён ад свайго слова не адрачэцца. Вітка. [Бэсман:] Як вам не сорам: Сказаць і адрачыся ўласных слоў! Глебка. // Адмовіцца ад былых поглядаў, перакананняў, веры. Адрачыся ад царквы. // Адмовіцца ад каго‑н. блізкага (сваякоў, сяброў, аднадумцаў і пад.). Што тут думаць! Усё перадумана. Не разумее старая, што.. [Іллюк] ніколі не адрачэцца ад Васіліны. Хадкевіч. // Парваць сувязь, аддаліцца ад чаго‑н. Ён ад свету сябе адлучыў, Ён адрокся ад скарбаў культуры. Глебка. // Адмовіцца ад якіх‑н. звычак, занятку і пад. Удавец-удалец Ад маны не ўбярогся; Ад світанак-гулянак, Ад дарог не адрокся. Бічэль-Загнетава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адрака́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да адрачыся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адцура́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., каго-чаго.
Адрачыся, парваць сувязь, адносіны з кім-, чым-н.; перастаць прызнаваць за ісціну што-н. роднае, блізкае, сваё; пакінуць прызнаваць.
А. родных, блізкіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зрачы́ся, зраку́ся, зрачо́шся, зрачэ́цца; зрачо́мся, зрачаце́ся, зраку́цца; зро́кся, зракла́ся, -ло́ся; зрачы́ся; зак., каго-чаго (разм.).
Адмовіцца, адрачыся ад каго-, чаго-н.
З. сваіх слоў.
З. бацькоў.
|| незак. зрака́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
отчура́ться сов., прост. (от кого, чего) адцура́цца; (отречься) адрачы́ся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Адчура́цца ’адрачыся’ (КЭС, лаг.) да чур (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)