адпраўны́
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
адпраўны́ |
адпраўна́я |
адпраўно́е |
адпраўны́я |
| Р. |
адпраўно́га |
адпраўно́й
адпраўно́е |
адпраўно́га |
адпраўны́х |
| Д. |
адпраўно́му |
адпраўно́й |
адпраўно́му |
адпраўны́м |
| В. |
адпраўны́ (неадуш.)
адпраўно́га (адуш.) |
адпраўну́ю |
адпраўно́е |
адпраўны́я (неадуш.)
адпраўны́х (адуш.) |
| Т. |
адпраўны́м |
адпраўно́й
адпраўно́ю |
адпраўны́м |
адпраўны́мі |
| М. |
адпраўны́м |
адпраўно́й |
адпраўны́м |
адпраўны́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
адпраўны́, -а́я, -о́е (кніжн.).
1. Такі, з якога адпраўляюць каго-, што-н., адкуль адпраўляюцца.
А. пункт.
Адпраўная станцыя.
2. перан. Такі, з якога зыходзяць, зыходны, пачатковы.
А. пункт погляду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адпраўны́ отпра́вочный, отправно́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адпраўны́, ‑ая, ‑ое.
1. Такі, з якога адпраўляюць каго‑, што‑н., адкуль адмаўляюцца. Адпраўны пункт.
2. перан. Такі, з якога выходзяць; зыходны, пачатковы. Тэма грамадзянскай вайны паслужыла [Чорнаму] толькі фонам і як бы адпраўным пунктам для выхаду ў сённяшні дзень. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адштурхну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. ад каго-чаго. Упёршыся ў што-н., штуршком аддаліцца, адсунуцца, аддзяліцца ад чаго-н.
А. ад берага.
2. перан., ад чаго. Узяць што-н. за адпраўны, зыходны пункт (у разважаннях і пад.).
А. ад галоўнай думкі.
|| незак. адшту́рхвацца, -аюся, -аешся, -аецца і адштурхо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адштурхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Упёршыся ў што‑н., штуршком адсунуцца, аддзяліцца ад чаго‑н. [Прафесар] лёгенька адштурхнуўся кончыкамі пальцаў ад дна, варухнуў плячыма, падняўся і паплыў. Галавач. // перан. Узяць што‑н. за зыходны, адпраўны пункт (у сваіх разважаннях, рабоце і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каша́ра, ‑ы, ж.
1. Загон, агароджанае месца на полі, у лесе, дзе летам трымаюць жывёлу. Па рацэ плыве лодка, поўная дзяўчат і бітонаў, — на тым беразе Прыпяці, на лузе, кашара, і адтуль з удоем вяртаюцца даяркі. Сачанка. Ратуючыся ад угону ў Нямеччыну, моладзь перабралася з вёскі ў лес. Загналі сюды ў кашары і жывёлу. Вішнеўскі.
2. толькі мн. (кашары́, ‑аў). Уст. Казарма. У кашарах узнік адпраўны пункт. Тут выдавалі зброю, фарміравалі атрады, прызначаліся камандзіры. Мікуліч.
[Рум. casare.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фармірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.
1. Выпрацоўваць у каго‑н. адпаведныя рысы характару, светапогляд і пад. Фарміраваць характар. □ Час фарміруе людзей, але, хочаш ці не хочаш, людзі адказваюць за час. Карпаў. Не прафесія, якая б рамантычная яна ні была, фарміруе паэтычны талент. «Полымя».
2. Арганізоўваць, ствараць (калектыў, установу і пад.). Фарміраваць у рад. Фарміраваць кабінет. // Арганізоўваць вайсковае падраздзяленне, камплектуючы людзьмі і матэрыяльнай часткай. У кашарах узнік адпраўны пункт. Тут выдавалі зброю, фарміравалі атрады, прызначаліся камандзіры. Мікуліч. [Уладзік Каржакевіч:] — Паны конніцу фарміруюць, добра плацяць. Крапіва.
3. Састаўляць (поезд), счэпліваючы ў адпаведным парадку вагоны. Варта было паглядзець на .. [Віталя] ў тыя хвіліны, калі ён фарміраваў ці расфарміроўваў таварныя саставы, што бесперапынна прыбывалі на вузел. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)