адбо́р, -у, м.
1. гл. адабраць¹ (да 5 знач.).
2. Вылучэнне каго-, чаго-н. з якога-н. асяроддзя.
Натуральны а. — выжыванне найбольш прыстасаваных, моцных арганізмаў (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адбо́р, -ру м. отбо́р;
○ натура́льны а. — есте́ственный отбо́р;
шту́чны а. — иску́сственный отбо́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адбо́р, ‑у, м.
Дзеянне паводле дзеясл. адбіраць — адабраць 1 (у 5 знач.).
•••
Натуральны адбор — працэс развіцця жывой прыроды, у якім захоўваюцца арганізмы найбольш прыстасаваныя да ўмоў жыцця.
Штучны адбор — адзін з асноўных метадаў селекцыі, які ляжыць у аснове стварэння і паляпшэння чалавекам парод свойскай жывёлы і сартоў культурных раслін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адабра́ць¹, адбяру́, адбярэ́ш, адбярэ́; адбяро́м, адбераце́, адбяру́ць; адбяры́; адабра́ны; зак.
1. каго-што. Сілай забраць у каго-н., прымусіць каго-н. аддаць якую-н. рэч
А. грошы.
2. Пазбавіць каго-н. якіх-н. якасцей, пачуццяў, права на што-н.
Страх адабраў усе сілы.
3. што. Адняць час, здароўе і пад. на выкананне чаго-н.
Пераправа адабрала многа часу.
4. што., безас. Страціць здольнасць валодаць чым-н.
Не мог ісці, ногі адабрала.
5. каго-што. Выбраць з аднастайных прадметаў такія, якія вылучаюцца якой-н. якасцю або прыкметай.
А. неабходную літаратуру для бібліятэкі.
|| незак. адбіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. адбіра́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.) і адбо́р, -у, м. (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
отбо́р адбо́р, -ру м.;
есте́ственный отбо́р биол. натура́льны адбо́р;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
селекты́ўны, ‑ая, ‑ае.
Здольны рабіць адбор; выбіральны. Селектыўная адсорбцыя. // Заснаваны на здольнасці рабіць адбор. Селектыўная ачыстка нафтапрадуктаў.
[Фр. selectif ад лац. selectio — адбор, выбар.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
селекты́ўнасць, ‑і, ж.
Спец. Здольнасць рабіць адбор; выбіральнасць. Селектыўнасць радыёпрыёмніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шту́чны¹, -ая, -ае.
1. Ненатуральны, зроблены накшталт сапраўднага.
Штучнае валакно.
Ш. адбор.
Штучнае дыханне (сістэма прыёмаў, якія аднаўляюць дыханне хворага, пацярпелага).
2. Роблены, прытворны, няшчыры.
Штучная ветлівасць.
|| наз. шту́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бракера́ж, ‑у, м.
Вызначэнне сорту тавару, вырабу па вядомых яго якасцях, а таксама адбор недабраякасных тавараў, вырабаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выбіра́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Заснаваны на ўласцівасці рабіць адбор, выбар. Выбіральнае паглынанне радыёізатопаў. Выбіральная асаблівасць атама. Выбіральнае міжсартавое скрыжаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)