аглушы́ць, аглушу́, аглу́шыш, аглу́шыць; аглу́шаны; зак., каго-што.
1. гл. глушыць.
2. Моцным гукам, шумам пазбавіць слыху або яснасці слыху.
А. выбухам.
3. перан. Напоўніць аглушальнымі гукамі (паветра, прастору).
4. Моцна ўдарыць па галаве; ударам давесці да непрытомнасці (разм.).
5. перан. Чым-н. нечаканым моцна ўразіць, ашаламіць.
А. навінамі.
|| незак. аглу́шваць, -аю, -аеш і аглуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аглушы́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
аглушу́ |
аглу́шым |
| 2-я ас. |
аглу́шыш |
аглу́шыце |
| 3-я ас. |
аглу́шыць |
аглу́шаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
аглушы́ў |
аглушы́лі |
| ж. |
аглушы́ла |
| н. |
аглушы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
аглушы́ |
аглушы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
аглушы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
аглушы́ць сов.
1. (лишить ясности слуха) оглуши́ть;
а. кры́кам — оглуши́ть кри́ком;
2. (сильно ударить) оглуши́ть; ошара́шить;
а. уда́рам — оглуши́ть (ошара́шить) уда́ром;
3. (рыбу) оглуши́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аглушы́ць, аглушу, аглушыш, аглушыць; зак., каго-што.
1. Моцным гукам, шумам часова пазбавіць здольнасці чуць. Асляпіў горад сваім святлом, аглушыў грукатам, здзівіў сваёй прыгажосцю. Каваль. Свет страсянуўся, жудасны гук аглушыў яго, і стала цёмна. Чорны. // перан. Напоўніць аглушальнымі гукамі (паветра, прастору). Калі, бывала, грому ўдары аглушаць ціхае сяло, на фоне цёмна-сіняй хмары мільгае белае крыло. Вялюгін.
2. Разм. Моцна ўдарыць па галаве; ударам давесці да непрытомнасці. Дзед непрыкметна падабраўся кустамі да карнікаў і, высока ўзмахнуўшы дубінай, аглушыў аднаго ў зялёнай касцы. Шчарбатаў. // перан. Чым‑н. нечаканым моцна ўразіць, ашаламіць. Не сказаць, каб Сымона Чуйку вельмі аглушыла навіна, што ягонага Рыгора няма на лесапільні ўжо можа больш за тры гады. Чорны. Гітлераўцы разлічвалі, што начное забойства страшэнна ўразіць людзей, аглушыць іх. Шамякін.
3. перан. Разм. Выпіць вялікую дозу чаго‑н. (гарэлкі, спірту). [Міхась] выняў з кішэні портак паўлітроўку. — Поўненькая. З чырвонай галоўкай. Адну такую, Вася, сам аглушыў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глушы́ць, глушу́, глу́шыш, глу́шыць; незак., каго-што.
1. Перашкаджаць слухаць.
Розныя шумы глушылі прамову, і нічога не было чуваць.
2. Рабіць нячутным, заглушаць.
Г. радыё.
3. Не даваць расці, перашкаджаць развіццю чаго-н.
Крапіва глушыла буракі.
Г. ініцыятыву (перан.).
4. Моцным ударам аглушаць, пазбаўляць прытомнасці.
Г. рыбу.
5. Выключаць (матор, машыну і пад.).
Г. матор.
6. Вельмі многа піць чаго-н. (пераважна пра алкаголь; разм.).
Г. гарэлку.
|| зак. заглушы́ць, -глушу́, -глу́шыш, -глу́шыць; -глу́шаны (да 1—3 і 5 знач.) і аглушы́ць, аглушу́, аглу́шыш, аглу́шыць; аглу́шаны (да 4 знач.).
|| наз. глушэ́нне, -я, н. (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аглуша́льны, -ая, -ае.
Які можа аглушыць, надта моцны.
А. выбух.
|| наз. аглуша́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
оглуши́ть сов., в разн. знач. аглушы́ць;
взрыв оглуши́л его́ вы́бух аглушы́ў яго́;
оглуши́ть уда́ром аглушы́ць уда́рам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аглуша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да аглушыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аглу́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да аглушыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аглу́шаны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад аглушыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)