абы-дзе́

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
абы-дзе́ - -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

абы-дзе́, прысл.

Дзе папала, дзе ўздумаецца.

Бадзяцца а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абы-дзе́ нареч. где уго́дно; где попа́ло; лишь бы где

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абы-дзе́, прысл.

Дзе ўздумаецца, дзе папала. [Аўдоцця Раманаўна:] — Вядома, сустракаюцца людзі, якія не пасаромеюцца абы-дзе кінуць акурак альбо паперку. Паслядовіч. Каму з бацькоў не прыемна, што яго дзіця.. не бадзяецца абы-дзе. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абы-дзе, дзе-небудзь; дзе папала, усё роўна дзе (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

бры́нда, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -аў, ж. (разм., зневаж.).

Пра таго, хто без патрэбы ходзіць, сланяецца абы-дзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папа́сці, -паду́, -падзе́ш, -падзе́; -падзём, -падзяце́, -паду́ць; -па́ў, -па́ла; -падзі́; зак.

1. у каго-што. Трапіць у цэль, дасягнуць каго-, чаго-н. чым-н. кінутым, накіраваным.

П. ў цэль.

Бомба папала ў дом.

2. Апынуцца ў якім-н. месцы, становішчы, абставінах (звычайна выпадкова, нечакана).

П. пад суд.

Сена папала пад дождж.

3. безас., каму. Пра спагнанні, непрыемнасці, якія атрымае або можа атрымаць хто-н. (разм.).

Пападзе табе, хлопча, ад бацькі за такое!

4. прош. папа́ла. У выразах (разм.): дзе папала (усё роўна дзе, абы-дзе), куды папала (абы-куды), чым папала (абы-чым), што папала (усё роўна што, абы-што), як папала (усё роўна як, у беспарадку, абы-як).

|| незак. папада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.); наз. папада́нне, -я, н. (у 1 знач.).

Прамое п. снарада.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кало́да¹, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ло́д, ж.

1. Кароткае тоўстае бервяно.

2. Вулей, зроблены з камля дуплістага дрэва.

Чатыры калоды пчол.

3. перан. Пра непаваротлівага, нязграбнага чалавека (разм., пагард.).

Цераз пень калоду (разм., неадабр.) — дрэнна, абы-як (рабіць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

валацу́га, -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМу́зе, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -цу́г (разм.).

1. Бяздомны чалавек, які не мае пэўнага прыстанішча і заняткаў.

2. Той, хто цягаецца абы-дзе, не працуе.

3. Той, хто празмерна заляцаецца да жанчын.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зяме́ц, ‑мца, м.

Абл. Пчаляр. — [Мядзведзь] прыносіў мёду, хлеба і ўсяго, што [у]давалася сцягнуць на полі ў мужыкоў, у вуллях, у зямца і абы-дзе. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)