аблажы́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. аблажу́ся абло́жымся
2-я ас. абло́жышся абло́жыцеся
3-я ас. абло́жыцца абло́жацца
Прошлы час
м. аблажы́ўся аблажы́ліся
ж. аблажы́лася
н. аблажы́лася
Загадны лад
2-я ас. аблажы́ся аблажы́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час аблажы́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аблажы́цца сов.

1. обложи́ться;

а. кні́гамі — обложи́ться кни́гами;

2. (покрыться, затянуться) заволо́чься, обволо́чься;

не́ба ~жы́лася хма́рамі — не́бо заволокло́сь (обволокло́сь) ту́чами

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аблажы́цца, ‑лажуся, ‑ложышся, ‑ложыцца; зак.

1. Аблажыць сябе чым‑н., накласці вакол сябе чаго‑н. Задумаўся Загорын.. Ён аблажыўся кнігамі, часопісамі. Алешка.

2. Пакрыцца чым‑н. па ўсёй паверхні. Неба аблажылася хмарамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аблажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.

1. каго-што. Палажыць што-н. вакол каго-, чаго-н.

А. хворага грэлкамі.

А. градку дзёрнам.

2. што. Аздабляючы, умацоўваючы што-н., пакрыць паверхню чым-н.

А. печ кафляй.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пакрыць суцэльнай масай чаго-н., абвалачы.

Хмары аблажылі неба.

Язык аблажыла (безас.: пра налёт на языку пры захворванні).

4. каго-што. Акружыць (звера на паляванні, які-н. умацаваны пункт войскам).

А. мядзведзя.

А. крэпасць.

5. каго-што. Абавязаць да выплаты чаго-н.

А. падаткамі.

6. што. Адвярнуць, апусціць.

А. каўнер.

7. што. Абшыць чым-н.

А. аксамітам.

8. каго-што. Паваліць, абваліць; забіць (разм.).

А. дрэва.

А. кабана.

9. каго-што, чым і без дап. Груба аблаяць (разм.).

А. моцным словам.

|| звар. аблажы́цца, -лажу́ся, -ло́жышся, -ло́жыцца (да 1 знач.).

|| наз. абкла́дка, -і,

ДМ -дцы, ж. (да 1 і 2 знач.) і аблажэ́нне, -я, н. (да 4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нахма́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -рыцца; зак.

Пакрыцца, аблажыцца хмарамі (пра неба).

Нахмарылася, ці не будзе дажджу?

|| незак. нахма́рвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нахма́рыцца, ‑рыцца; зак.

Пакрыцца, аблажыцца хмарамі (пра неба).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обложи́ться аблажы́цца, абкла́сціся; см. обкла́дываться​ 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обволо́чься

1. аблажы́цца; засла́цца;

2. мед. зацягну́цца, абвалачы́ся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абклада́цца несов.

1. обкла́дываться; см. абкла́сціся, аблажы́цца 1;

2. (покрываться, затягиваться) завола́киваться, обвола́киваться; см. аблажы́цца 2;

3. страд. обкла́дываться; обвёртываться, обёртываться, обора́чиваться; облага́ться; отвора́чиваться, опуска́ться; завола́киваться, обвола́киваться; отора́чиваться; выкла́дываться; см. абклада́ць 1-6

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агарну́цца, агарнуся, агорнешся, агорнецца; зак.

1. Ахінуць сябе чым‑н.; загарнуцца. Агарнуцца хусткай.

2. Заслацца, аблажыцца з усіх бакоў. Лес агарнуўся цемрай.

3. перан. Апынуцца ў пэўным душэўным стане. [Вэня] дапаў да сваіх саней, і душа яго агарнулася лагодным спакоем: конь быў накормлены і запрэжан. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)