абкарна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што (разм.)
1. Падрэзаць, абстрыгчы вельмі коратка, няроўна.
А. валасы.
2. перан. Няўмела скараціць які-н. тэкст; пазбавіць якое-н. вучэнне, тэорыю чаго-н. істотнага; сказіць.
А. рукапіс.
А. гіпотэзу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абкарна́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абкарна́ю |
абкарна́ем |
| 2-я ас. |
абкарна́еш |
абкарна́еце |
| 3-я ас. |
абкарна́е |
абкарна́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абкарна́ў |
абкарна́лі |
| ж. |
абкарна́ла |
| н. |
абкарна́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абкарна́й |
абкарна́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
абкарна́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
абкарна́ць сов., обл. окорна́ть, обкорна́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абкарна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Падрэзаць, абстрыгчы вельмі коратка, няроўна. Абкарнаць валасы. // Няўмела скараціць які‑н. тэкст, зрабіць непажаданыя купюры. Абкарнаць кнігу. // перан. Пазбавіць якое‑н. вучэнне, тэорыю чаго‑н. істотнага; сказіць. Не баючыся памыліцца, можна сказаць, што з гэтага, надзвычай багатага думкамі, разважання Энгельса сапраўдным здабыткам сацыялістычнай думкі ў сучасных сацыялістычных партыях стала толькі тое, што дзяржава «адмірае», па Марксу, у адрозненне ад анархічнага вучэння аб «адмене» дзяржавы. Так абкарнаць марксізм значыць звесці яго да апартунізму, бо пры такім «тлумачэнні» застаецца толькі смутнае ўяўленне аб павольным, роўным, паступовым змяненні, аб адсутнасці скачкоў і бур, аб адсутнасць рэвалюцыі. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абкарна́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад абкарнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
обчекры́жить сов., прост.
1. (коротко остричь, обкарнать) абалва́ніць, абкарна́ць;
2. перен. (обмануть, провести) абалва́ніць, абдуры́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кі́рпа — ’пра кароткі задзёрты нос’ (ТСБМ, Жд. 2). Укр. кирпа ’тс’. Балтызм. Да *kirpa. Параўн. яшчэ літ. apkir̃pti ’абкарнаць’ і рус. курносый < корноносый. Гл. кірпаты, кірпаносы (Мартынаў, Лекс. балтызмы, 28; Лаўчутэ, Балтизмы, 143). Параўн. таксама з пункту погляду семантыкі кірзаты (гл.) ’кірпаты’. Існуе думка аб тым, што кірпа зваротнае ўтварэнне ад кірпаты (ЕСУМ, 2, 437).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)