ля́лька
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ля́лька |
ля́лькі |
| Р. |
ля́лькі |
ля́лек |
| Д. |
ля́льцы |
ля́лькам |
| В. |
ля́льку |
ля́лькі |
| Т. |
ля́лькай
ля́лькаю |
ля́лькамі |
| М. |
ля́льцы |
ля́льках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ку́кла прям., перен. ля́лька, -кі ж.;
◊
чёртова ку́кла чо́ртава ля́лька.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завадны́, -а́я, -о́е.
З заводам, які прыводзіцца ў дзеянне заводам² (у 3 знач.).
Завадная лялька.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пу́пс
‘лялька’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пу́пс |
пу́псы |
| Р. |
пу́пса |
пу́псаў |
| Д. |
пу́псу |
пу́псам |
| В. |
пу́пса |
пу́псаў |
| Т. |
пу́псам |
пу́псамі |
| М. |
пу́псе |
пу́псах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
матро́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
Размаляваная драўляная лялька, у якую ўстаўляюцца такія ж лялькі меншага памеру.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
марыяне́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Лялька, якой кіруе акцёр пры дапамозе спецыяльнага прыстасавання.
Тэатр марыянетак.
2. перан. Пра чалавека, урад, які бяздумна дзейнічае па ўказцы, па волі іншых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ля́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
1. Дзіцячая цацка ў выглядзе фігуркі чалавека. Гуляць у лялькі. □ Дзеці бегалі, крычалі, складалі з кубікаў розныя хітрыя і няхітрыя пабудовы, вазілі ў аўтамабілях лялек. Якімовіч. Як маленькую сяброўку, Ляльку любіць Каця: То расчэша ёй галоўку, То памые плацце. А. Александровіч. // Макет фігуры чалавека ці жывёлы для тэатральных прадстаўленняў, ігрышч і пад. Тэатр лялек.
2. Разм. Пра каго‑, што‑н. вельмі прыгожае, прывабнае па свайму знешняму выгляду. Шалёўка .. ўсюды, пафарбаваныя дзверы, вокны, аканіцы — лялька, а не хата стаіць... Васілевіч. Праз тыдзень Кабінет прасторны Лялькай стаў. Корбан.
•••
Як лялька — прыгожы, зграбны, прывабны. [Сабастыяніха:] — Дзяўчына, як лялька, адно паглядзець на яе. Чорны. Дамок быў трэці ад ракі з правага боку, абшаляваны і пафарбаваны. Як лялька дамок. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́нька-ўста́нька, ванькі-ўстанькі, м.
Дзіцячая лялька, якая здольна сама ўставаць, калі яе выводзяць з вертыкальнага становішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пупс, ‑а, м.
Лялька ў выглядзе маленькага голага дзіцяці. Цэлулоідны пупс. // перан. Пра маленькае, звычайна поўнае дзіця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́нька-ўста́нька, ва́нькі-ўста́нькі, Т ва́нькам-уста́нькам, мн. ва́нькі-ўста́нькі, ва́нькаў-уста́нькаў, м.
Дзіцячая лялька ў выглядзе круглай або авальнай фігуркі, якая здольна сама ўставаць (з-за цяжару, які знаходзіцца ў ніжняй яе частцы), калі яе выводзяць з вертыкальнага становішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)