Verbum

спячы́, спяку́, спячэ́ш, спячэ́; спячо́м, спечаце́, спяку́ць; спёк, спякла́, -ло́; спячы́; спе́чаны; зак.

1. гл. пячы.

2. каго-што. Апаліць агнём, пашкодзіць чым-н. гарачым скуру чаго-н.

С. руку.

3. Апячы (пра адчуванне, выкліканае чым-н. пякучым.

Гарачай кавай увесь рот спёк.

4. перан., што. Зрабіць што-н. хутка, наспех (разм.).

С. даклад.

страсць, -і, мн. -і, -е́й, ж.

1. Нястрымнае каханне, моцнае пачуццёвая цяга, захапленне.

Загарэцца страсцю да каго-н.

2. Моцнае захапленне чым-н., аддача ўсіх сваіх душэўных сіл якой-н. справе; натхненне, уздым, запал.

Са страсцю гаварыць, выступаць.

3. Пастаянная прыхільнасць да чаго-н., моцная цяга да чаго-н.

С. да кніг.

Тэатр — мая с.

трэ́сціся, трасу́ся, трасе́шся, трасе́цца; трасёмся, трасяце́ся, трасу́цца; тро́сся, трэ́слася; трасі́ся; незак.

1. Часта хістацца, калаціцца.

Лісты ціха трэсліся.

Рукі трасуцца.

2. Падскокваць (пры яздзе па няроўнай дарозе).

Ехалі, трэсліся па камяністай дарозе.

3. перан. Хвалявацца за каго-, што-н.

Т. над дзецьмі.

4. перад кім-чым і без дап. Адчуваць страх, боязь.

Т. перад начальствам.

уберагчы́, -агу́, -ажэ́ш, -ажэ́; -ажо́м, -ажаце́, -агу́ць; убяро́г, уберагла́, -ло́; -ажы́; -ажо́ны; зак., каго-што.

Зберагчы, захаваць у цэласці, ахаваць ад чаго-н. небяспечнага, непажаданага.

У. расліны ад марозу.

У. дзіця ад прастуды.

|| незак. уберага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. уберагчы́ся, -агу́ся, -ажэ́шся, -ажэ́цца; -ажо́мся, -ажаце́ся, -агу́цца; убяро́гся, уберагла́ся, -ло́ся; уберажы́ся; незак. уберага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

улама́ць, уламлю́, уло́міш, уло́міць; улама́ў, -ма́ла; уламі́; улама́ны; зак. (разм.).

1. што. Праламаць, зрабіць пралом.

У. страху.

2. што і чаго. Ломячы, аддзяліць, адламаць.

У. хлеба.

3. перан., каго (што). Пераканаць, угаварыць з цяжкасцю.

Ледзь уламалі ўпартага.

|| незак. уло́мліваць, -аю, -аеш, -ае і уло́мваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уло́мліванне, -я, н. і уло́мванне, -я, н.

умата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Абматаць, апавіць некалькі разоў.

У. пакунак шпагатам.

2. што. Матаючы (ніткі) у клубок, заматаць унутр што-н. пабочнае.

У. напарстак у клубок.

3. што і чаго. Намотваючы, змясціць у чым-н., на чым-н.

Вялікага матка ў адзін клубок не ў.

|| незак. умо́тваць, -аю, -аеш, -ае.

хо́лад, -у, М -дзе, мн. халады́, -о́ў, м.

1. толькі адз. Нізкая тэмпература паветра.

Адчуваць х.

2. Надвор’е з нізкай тэмпературай паветра.

Рана пачаліся халады.

3. толькі адз. Адчуванне дрыжыкаў (ад хваробы, страху і пад.).

Х. прабег па спіне.

4. толькі адз., перан. Раўнадушныя, стрыманыя адносіны да каго-, чаго-н.

Ад яго слоў веяла холадам.

чапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. за каго-што. Тое, што і чапляцца (у 1 знач.).

2. што. Падчэпліваць, браць чым-н. вострым.

Ч. скварку на відэлец.

3. што на што. Вешаць (разм.).

Ч. фіранкі.

4. што. Надзяваць што-н. (разм.).

Ч. акуляры.

5. Тое, што і чапляцца (у 4 знач.).

|| наз. чапля́нне, -я, н.