схапі́цца, схаплю́ся, схо́пішся, схо́піцца; зак.
1. гл. хапацца.
2. Уступіць у бой, барацьбу, спрэчку.
С. з ворагам.
Зноў схапіліся юнакі дужацца.
3. Раптам успомніць пра што-н.; спахапіцца (разм.).
Схапілася пад вечар, ды позна ўжо.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Заняцца полымем.
Пуня схапілася полымем.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зрабіцца цвёрдым, застыць (спец.).
Бетон схапіўся даволі хутка.
◊
Схапіцца за галаву (разм.) — прыйсці ў адчай, жахнуцца.
|| незак. схо́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сцэна́рый, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Літаратурна-драматычны твор з падрабязным апісаннем дзеяння, на аснове якога можа ставіцца кінафільм, тэатральная пастаноўка і інш.
С. фільма «Альпійская балада».
2. Спіс дзейных асоб п’есы з указаннем парадку і часу выхаду на сцэну (спец.).
3. Загадзя распрацаваны дэталёвы план правядзення якога-н. відовішча, увогуле (перан.) ажыццяўлення чаго-н.
С. фестывалю.
4. перан. План ажыццяўлення чаго-н.; прагноз.
Дзейнічаць па сцэнарыі.
|| прым. сцэна́рны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
С. матэрыял.
С. аддзел.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ула́сны, -ая, -ае.
1. Які належыць каму-, чаму-н. як уласнасць.
Уласная машына.
2. Свой, асабісты.
Зрабіць што-н. уласнымі рукамі.
На ўласныя вочы ўбачыць.
Па ўласнай волі.
3. Які знаходзіцца ў непасрэдным распараджэнні, падпарадкаванні каго-, чаго-н.
У. карэспандэнт.
Уласная канцылярыя.
4. Літаральны, сапраўдны.
Ва ўласным сэнсе слова.
5. Уласцівы толькі каму-, чаму-н., без пабочных дабавак (спец.).
Уласная вага цела.
○
Уласнае імя — у граматыцы: назоўнік, які з’яўляецца асабовай індывідуальнай назвай каго-, чаго-н.; проціл. агульнае імя.
Полацк — уласнае імя горада.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
штуршо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.
1. Кароткі, рэзкі дотык або ўдар ад сябе.
Ш. у бок.
2. Рэзкае хістанне ў выніку ўдару, рыўка і пад.
Ледзь не ўпаў з лаўкі ад рэзкага штуршка цягніка.
Падземныя штуршкі.
3. У спорце: рух, якім штурхаюць што-н. (напр. ядро, штангу і пад.).
Ш. левай рукой.
4. перан. Тое, што выклікае што-н. або пабуджае да чаго-н. (разм.).
Ш. да вывучэння замежнай мовы.
|| прым. штуршко́вы, -ая, -ае (да 1—3 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падто́чванне I ср. подта́чивание; см. падто́чваць I
падто́чванне II ср. подта́чивание; см. падто́чваць II
падто́чванне III ср.
1. надста́вка ж., надшива́ние;
2. спец. нараще́ние;
1, 2 см. падто́чваць III
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падто́чваць I несов. (на станке, точиле и т.п.) подта́чивать
падто́чваць II несов. (о червях и т.п.) подта́чивать
падто́чваць III несов. (удлинять)
1. (одежду) надставля́ть, наставля́ть, надшива́ть;
2. спец. нара́щивать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падтры́мліваць несов.
1. в разн. знач. подде́рживать; см. падтрыма́ць;
2. (каго, што) покрови́тельствовать (кому, чему);
3. спец. (держать на себе, быть опорой) нести́;
кало́ны ~ваюць а́рку — коло́нны несу́т а́рку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
памары́ць I сов.
1. (всё, многое) помори́ть;
2. (нек-рое время) помори́ть, потоми́ть
памары́ць II сов., спец. (всё и нек-рое время — подвергнуть морению) помори́ть;
п. дуб — помори́ть дуб
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́сека ж.
1. (полоса леса, предназначенная под сруб) лесосе́ка;
2. (место после срубки леса) вы́рубка, за́сека, засе́ка;
3. спец. (место в лесу, расчищенное для пашни) подсе́ка;
4. см. пчальні́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыбо́р м.
1. спец. прибо́р;
апты́чны п. — опти́ческий прибо́р;
вымяра́льны п. — измери́тельный прибо́р;
2. (набор предметов) прибо́р;
стало́вы п. — столо́вый прибо́р;
бры́твенны п. — бри́твенный прибо́р;
чарні́льны п. — черни́льный прибо́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)