гняві́ць, гняўлю, гневіш, гневіць; незак., каго.
Злаваць, абураць, выклікаць гнеў. Аксана любіла бабулю, старалася яе не гнявіць. Скрыпка. З кім жыць, таго не гнявіць. Прыказка.
•••
Не гняві бога — не наракай дарэмна.
Што бога гнявіць; няма чаго бога гнявіць — няма падстаў скардзіцца, крыўдзіцца на лёс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́пуск, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. дапусціць (у 1 знач.); дазвол на доступ куды‑н., да каго‑, чаго‑н. Допуск да хворага. Допуск да экзаменаў. Допуск да сакрэтных дакументаў.
2. Дапушчальнае тэхнічнымі нормамі адхіленне ад устаноўленага размеру пры вырабе чаго‑н. Зменшыць допускі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэмаскі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., каго-што.
Зняць (знімаць) маскіроўку; паказаць (паказваць) праціўніку што‑н., парушыўшы маскіроўку. Байцы прамоклі да ніткі, але кастроў разводзіць Ермакоў не дазволіў, каб не дэмаскіраваць брыгаду. Мележ. — Сваім стрэлам вы дэмаскіравалі нас і тым самым зрабілі злачынства. Сабаленка.
[Ад фр. démasquer.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жыга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. каго-што і без дап. Калоць, праколваць чым‑н. вострым, напаленым. // Балюча кусаць. Пчолы жыгаюць. // Апякаць. Крапіва жыгае босыя ногі.
2. Бліскаць (пра маланку, агеньчык і пад.). За акном жыгалі маланкі, сцены ўздрыгвалі ад грому. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жэ́рабя, ‑я, н.
Умоўны знак (дробная рэч, паперка і пад.), які выцягваецца наўгад з шэрагу падобных прадметаў пры вызначэнні чарговасці, абавязку або права на што‑н. Кінуць жэрабя. Цягнуць жэрабя. □ Але як гэты надзел дастаўся.. [Раману] па жэрабю, то і не было на каго наракаць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засудзі́ць, ‑суджу, ‑судзіш, ‑судзіць; зак., каго.
Прызнаўшы вінаватым, вызначыць меру пакарання ў судовым парадку; асудзіць. Яшчэ пры цары .. [Цімоха] засудзілі на два гады арыштанцкіх рот за падпал панскай стадолы. Колас. — Засудзяць.. — чую за спіной усхліп. У зале стаіць напружаная цішыня. Суддзя чытае абвінаваўчае заключэнне. Дадзіёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заціка́віць, ‑каўлю, ‑кавіш, ‑кавіць; зак., каго-што.
1. Абудзіць у кім‑н. цікавасць, прыцягнуць чыю‑н. увагу. І што асабліва зацікавіла дзеда Талаша, дык гэта паведамленне аб Саўку і яго фальшывым партызанстве. Колас. Загадкавая гісторыя зацікавіла ўвесь клас. Хомчанка.
2. Заахвоціць матэрыяльна, практычнымі выгодамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зга́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Разм. Даць ганьбу каму‑, чаму‑н., дрэнна адазвацца аб кім‑, чым‑н. Аксіння Хвядосаўна зганіла амаль усё, што да яе прыходу нагатавала Раіса. Шамякін. Цімох ганарыўся ім, і быў гатоў біцца з тым, хто асмельваўся зганіць Чорана. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згры́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; зак., каго-што.
Разм.
1. Грызучы, з’есці. Згрызці кавалак цукру. Згрызці сухар. // Пагрызці, сапсаваць паверхню чаго‑н. Зайцы згрызлі кару дрэў. // Перагрызшы, паваліць. Бабры згрызлі некалькі асінак і збудавалі хатку.
2. перан. Змучыць (пра гора, сумненне і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іпаста́сь, ‑і, ж.
1. Царкоўны тэрмін для абазначэння адной з асоб хрысціянскай тройцы.
2. перан. Тое, што блізка, цесна далучаецца да каго‑, чаго‑н. іншага. У Таўлая не было дзвюх іпастасей. Сапраўдны паэт не можа не быць рэвалюцыянерам, калі яго народ змагаецца за вызваленне. Лужанін.
[Ад грэч. hypostasis — асоба, сутнасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)