шы́рма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Пакаёвая, складная перасоўная перагародка з рам-створак, абцягнутых тканінай, паперай.
Ложак стаіць за шырмай.
2. перан. Прыкрыццё чаго-н. (звычайна непрыгожага, нядобрага; кніжн.).
За шырмай гучных слоў.
|| прым. шы́рменны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палані́зм, ‑у, м.
Слова або выраз, запазычаныя з польскай мовы. У сучаснай беларускай літаратурнай мове параўнаўча невялікая колькасць паланізмаў, г. зн. слоў, запазычаных з польскай мовы. Юргелевіч.
[Ад новілац. polonus — польскі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
амо́графы, ‑аў; адз. амограф, ‑а, м.
Спец. Словы ці формы слоў, якія аднолькава пішуцца, але маюць рознае значэнне і розны націск (пара і пара, прыклад і прыклад).
[Грэч. honós — аднолькавы і gráphō — пішу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
...кратны, ‑ая, ‑ае.
Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: такі, што паўтараецца столькі разоў, большы ў столькі разоў, колькі паказвае першая частка, напрыклад: аднакратны, мнагакратны, пяцікратны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
востра... (а таксама вастра...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая на значэнню адпавядае: а) слову «востры», напрыклад: востраканцовы, востравугольны; б) словам «вельмі», «надта», «надзвычай», напрыклад: вострадэфіцытны, востразаразны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэжысёрскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да рэжысёра. Рэжысёрская работа. □ [Рая] засаромелася ад гэтых слоў, але ўбачыла, што іншыя выканаўцы прынялі іх як зусім звычайнае рэжысёрскае тлумачэнне. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чатырохсло́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які складаецца з чатырох слоў. Так узніклі двухслоўныя (трох- і чатырохслоўныя) найменні, якія давалі магчымасць адрозніваць асобы, што насілі аднолькавае імя, індывідуалізавалі іх. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палеа...,
Першая састаўная частка складаных слоў са значэннем: 1) які мае адносіны да старадаўнасці; старадаўні, напрыклад: палеаген; 2) які мае адносіны да вывучэння глыбокай старадаўнасці, напрыклад: палеабатаніка, палеаграфія.
[Грэч. palaios — старажытны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нова... (а таксама кава...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: 1) не старажытны, напрыклад: новагрэчаскі, новалацінскі, новазаветны; 2) упершыню, нядаўна, напрыклад: новапабудаваны, нованароджаны, нованаселены.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замо́ва, ‑ы; Р мн. ‑моў; ж.
Набор слоў і выразаў, якому забабонныя людзі прыпісваюць магічную сілу; заклінанне. Вярталіся бацькі дамоў, Аглядвалі старыя сохі Пад шэпты дзедаўскіх замоў. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)