ле́жня, ‑і, ж.
1. Месца, дзе ляжаць, хаваюцца гуртамі дзікія жывёлы. Лежня марскіх коцікаў. Лежня дзікоў. // След звера, які ляжаў на зямлі. Лежня яшчэ пахла казуляй.
2. Разм. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. ляжаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адскубну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., чаго.
Скубануўшы, адарваць. Адскубнуць воўны, ваты, сена. // перан. Уварваць, здабыць што‑н. для сваёй асабістай карысці несумленным шляхам. [Дзед:] — Кожны за сваё дрыжаў і наравіў яшчэ чужога адскубнуць. Шуцько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Разм. Сустракаць зару (на рыбнай лоўлі, на начлезе, на паляванні). Я хлопцам тады яшчэ быў. Зараваць на досвітку неяк сабраўся. .. Сяджу я на беразе, ды драмлю, схіліўшыся над вудамі. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́нак, ‑нку, м.
Тое, што і зара (у 1, 2 знач.). Займаўся вогненна-крывавы заранак. П. Ткачоў. Вытворчая брыгада, якая нарадзілася яшчэ на заранку калгаснага будаўніцтва, і да гэтага часу застаецца асноўным звяном гаспадарання. Машэраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́нні, ‑яя, ‑яе.
Разм. Занадта ранні. І, нягледзячы на тое, што час для купання быў заранкі, бо каноплі былі яшчэ не настолькі высокія, каб у іх магла схавацца варона, настаўнікі з вялікаю прыемнасцю выкупаліся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
застудзі́ць, ‑студжу, ‑студзіш, ‑студзіць; зак., каго-што.
1. Ахаладзіць, замарозіць. Пабудзьце яшчэ, не ўцякайце з цяпла, Бо ў лесе застудзіце белыя ножкі. Грахоўскі.
2. Тое, што і прастудзіць (у 1 знач.). Застудзіць горла. Застудзіць грудзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́лупіцца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; зак.
1. Вызваліцца ад шкарлупіны. Вылупіцца з яйца. □ А.. [кураняты] зусім яшчэ слабенькія, толькі вылупіліся. Курто.
2. Разм. Утаропіцца шырока расплюшчанымі вачамі. З.. [фотакарткі] на Ваню вылупіўся чорнымі вачыма гладка прычэсаны чалавек. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяшэ́чкам, прысл.
Разм. Пяшком. Ускінуў я за плечы свой мяшэчак, Прымайстраваў на рэмень кацялок, Іду знаёмаю дарогаю пяшэчкам І ўбачыў ваш калгас яшчэ здалёк. Вітка. На гарсаветаўскі аўтобус і не зірнуў [Андрэй], пяшэчкам збіраецца ісці. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раке́тніца, ‑ы, ж.
Спецыяльнае прыстасаванне для пуску ракет (у 1 знач.). [Багун] яшчэ раз абдумаў план усёй аперацыі, успомніў, што ён павінен даць чырвоную ракету — знак агульнага наступлення, абмацаў у кішэні .. ракетніцу і пакрочыў далей. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассмяшы́ць, ‑смяшу, ‑смешыш, ‑смешыць; зак., каго-што.
Выклікаць смех, прымусіць смяяцца. Знікла некуды зусім нядаўняя яшчэ рагатуха, якой варта было паказаць палец, каб рассмяшыць да слёз... Васілевіч. Збянтэжаны Міколаў выгляд рассмяшыў і Васіля Раманавіча. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)