Verbum

прысяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каму-чаму.

Даваць прысягу каму-н. у чым-н.

П. на вернасць каму-, чаму-н.

|| зак. прысягну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́

развіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што (разм.).

Тое, што і разгарнуць (у 1, 3 і 4 знач.).

Р. сцяг.

|| незак. развіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

сцепану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак. (разм.).

Зрабіць рэзкі рух плячыма.

Пасажыр сцепануў плячом у адказ.

Ад нечаканасці яго сцепанула (безас.).

|| незак. сце́паць, -аю, -аеш, -ае.

тарара́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).

1. Загрукацець, загрымець.

2. каго і без дап. Моцна ўдарыць; выстраліць.

Т. па спіне.

Т. з ружжа.

|| незак. тарара́хаць, -аю, -аеш, -ае.

убрыкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., каго (што).

Ударыць, выцяць задняй нагой ці абедзвюма заднімі нагамі (пра капытных жывёл).

Гэты чалавек можа знянацку і ў. (перан.).

хрусце́ць, хрушчу́, хрусці́ш, хрусці́ць; хрусці́м, хрусціце́, хрусця́ць; хрусце́ў, -це́ла; хрусці́; незак.

Тое, што і хрустаць.

Снег хрусціць пад нагамі.

|| аднакр. хру́снуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. хрусце́нне, -я, н.

шыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак., чым і без дап. (разм.).

Праяўляць у чым-н. шык.

|| аднакр. шыкану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. шыкава́нне, -я, н.

быць, цяпер. няма (у 3 ас. адз. л. ёсць); быў, была́, было́, былі́; бу́ду, бу́дзеш, бу́дзе; будзь; незак.

1. Жыць, існаваць, мець месца.

Быў чалавек і не стала.

Быў бы хлеб, а людзі знойдуцца (прыказка).

2. Прысутнічаць, знаходзіцца.

Б. на рабочым месцы.

3. Рабіцца, здарацца.

Учора быў град.

4.

З ас. адз. л.

бу́дзе. Ужыв. ў знач. цяперашняга часу: ёсць, маецца.

Яму будзе гадоў трыццаць.

5. Ужыв. як частка састаўнога выказніка.

Дзяўчына была ўрачом.

◊

Будзь (бывай) здароў — развітальны зварот з добрымі пажаданнямі.

Было ні было (разм.) — трэба рызыкнуць.

Што будзе, тое будзе (разм.) — аддацца на волю лёсу.

Як бы там (што б там) ні было — нягледзячы ні на што.

варушы́ць, -рушу́, -ру́шыш, -ру́шыць; незак.

1. каго-што. Дакранаючыся да чаго-н., прыводзіць у рух.

Вецер варушыць траву.

2. чым. Рухаць павольна, злёгку.

В. губамі.

В. мазгамі (перан.: разважаць, думаць; разм., жарт.).

3. што. Злёгку разграбаць, пераварочваць.

В. сена.

|| зак. разварушы́ць, -рушу́, -ру́шыш, -ру́шыць; -ру́шаны (да 3 знач.) і паварушы́ць, -рушу́, -ру́шыш, -ру́шыць.

|| аднакр. варухну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.), зварухну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.) і паварухну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 2 знач.).

◊

Вухам не варухнуць (разм.) — не звярнуць ніякай увагі на чые-н. словы, дзеянні і пад.

|| наз. варушэ́нне, -я, н.