тут I нареч.
1. тут, здесь;
2. в знач. частицы тут;
◊ т. як т. — тут как тут;
адна́ нага́ т., друга́я — там — одна́ нога́ здесь, друга́я — там;
то там, то т. — то там, то тут;
як тут і было́ — точь-в-точь;
пра во́ўка памо́ўка, а воўк і т. — посл. лёгок на поми́не
тут II (род. ту́та, (о материале и собир.) ту́ту м. и ту́та) ж. тут м., ту́та ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парашу́т м. парашю́т;
скака́ць з ~там — пры́гать с парашю́том;
скі́нуць на ~шу́це — сбро́сить на парашю́те
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го межд., разг.
1. о;
го! каб жа я гэ́та ве́даў! — о! е́сли бы я э́то знал!;
го! каго́ там то́лькі ні было́! — о! кого́ там то́лько не́ было!
2. (перекличка, ауканье) ау
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
где нареч., в разн. знач. дзе;
где бы то ни́ было дзе б там ні было́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ахво́та, -ы, ДМ -во́це, ж., да чаго або з інф.
Жаданне, імкненне задаволіць якія-н. свае патрэбы, імкненні, схільнасці, захапленні.
А. вучыцца.
Дзе няма ахвоты, там няма работы (прыказка). Мне спяваць а.
◊
Ахвота бярэ (разм.) — ёсць жаданне да чаго-н.
Сагнаць ахвоту (разм.) — задаволіць жаданне, нацешыцца, здаволіцца чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ня́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.
1. Жанчына, якая даглядае дзяцей у сям’і.
Пайсці ў нянькі.
Дзе нянек многа, там дзіця бязнога (прыказка).
2. перан. Той, хто апякае каго-н., клапоціцца пра каго-н.
|| ласк. ня́ня, -і, мн. -і, нянь, ж. (да 1 знач.).
|| прым. ня́ньчын, -а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыду́маць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Стварыць у думках, вынайсці, здагадацца што-н. зрабіць.
П. мелодыю.
П. адгаворку.
2. каго-што і з дадан. Выдумаць тое, чаго не было на самай справе.
Ты ўсё прыдумаў, гэтага там не было.
|| незак. прыдумля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыду́мваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аза́рт, -ту м. аза́рт;
увайсці́ ў а. — войти́ в аза́рт;
гуля́ць з ~там — игра́ть с аза́ртом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адпрацава́цца, ‑цуюся, ‑цуешся, ‑чуецца; зак.
Скончыць працу. Там дзень, там два-тры, там за паўднёўку ўправіцца [Лейба Яхніч], з кажуха кажушок зробіць, з буркі світку. Адпрацуецца і пайшоў у другую вёску. Чарнышэвіч. // Стаць непрыдатным да працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мо́лат м., в разн. знач. мо́лот;
біць каме́нне ~там — дроби́ть ка́мни мо́лотом;
паравы́ м. — парово́й мо́лот;
кі́данне ~та — спорт. мета́ние мо́лота;
○ серп і м. — серп и мо́лот;
◊ памі́ж ~там і кава́длам — ме́жду мо́лотом и накова́льней
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)