◎ Лізя́вы ’нясмачны’ (маст., Сцяшк. Сл.), лізявэй ’тс’ (пін., Шатал.). Трэба разглядаць як запазычаную лексему з пераносам значэння. Параўн. польск. lizawy — аб жывёле, якая захварэла ад недабору розных мінеральных злучэнняў (солей) і вітамінаў. Параўн. яшчэ польск. lizawka ’сумесь з солі, гліны і інш., якая давалася жывёле’, ’месца, дзе гэта мяшанка давалася жывёле’. Семантыка развівалася такім чынам: ’без солі’ > ’нясмачны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бахму́тка ’соль, якую здабывалі ў крымскіх азёрах’ (Нас.), укр. бахму́тка ’тс’. Назва, утвораная на месцы здабычы солі (бахмутский уезд).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калі́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да калію. Калійная прамысловасць. Калійны камбінат. // Які змяшчае ў сабе калій. Калійныя солі. Калійныя ўгнаенні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драбо́к, -бка́ м. кро́ха ж., кусо́чек, крупи́нка ж.;
д. цу́кру — кусо́чек са́хара;
д. со́лі — крупи́нка со́ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абмакну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што ў што.
Апусціць на кароткі час што-н. у якую-н. вадкасць; дакрануцца кавалачкам хлеба і пад. да солі, цукру і пад.
А. пяро ў чарніла.
А. блін у смятану.
|| незак. абма́кваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
салявы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да солі (у 1, 4 знач.). Салявы раствор. Салявы абмен.
2. Тое, што і саляварны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тузлу́к ‘раствор солі для засолу рыбы, ікры’ (ТСБМ), ‘моцны раствор солі’ (калінк., Арх. ГУ), ‘рыбны расол’ (Сцяшк. Сл.). Запазычана праз укр. ці рус. тузлу́к ‘расол для засолкі рыбы, часцей — ікры’, стараж.-рус. тузлукъ, якія з цюрк. tuzlug (крым.-тат., тат. tuzlug ‘сальніца, расол, падліва’), утворанага пры дапамозе суф. ‑lug ад tuz‑ ‘соль’ (Фасмер, 4, 116; Анікін, 561; Аракін, Тюркизмы вост.-слав., 115–116; ЕСУМ, 5, 670).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мядзя́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Неядавітая змяя бурага або шэрага колеру.
2. Зялёная фарба, прыгатаваная з воцатнамеднай солі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сальні́ца, ‑ы, ж.
Невялікая пасудзіна для трымання солі. На стале, пад мокрым ручніком, ляжалі буханкі нядаўна выпечанага хлеба, стаяла сальніца з соллю. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кі́пень, ‑пню і ‑пеню, м.
Вада ў час кіпення; вар. Лявон Муравейка асцярожна выцягнуў кацялок з агню, памачыў у кіпені сухар, пасыпаў на яго солі. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)