чу́хнуць

‘рохнуць (пра свінню і пад.); сказаць нешта грубае (без прамога дапаўнення); плёснуць чаго-небудзь (чухнуць вады на агонь)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. чу́хну чу́хнем
2-я ас. чу́хнеш чу́хнеце
3-я ас. чу́хне чу́хнуць
Прошлы час
м. чу́хнуў чу́хнулі
ж. чу́хнула
н. чу́хнула
Загадны лад
2-я ас. чу́хні чу́хніце
Дзеепрыслоўе
прош. час чу́хнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перамо́віцца, -мо́ўлюся, -мо́вішся, -мо́віцца; зак., з кім (разм.).

Сказаць адзін другому некалькі слоў, нядоўга пагаварыць.

Няма з кім словам п.

|| незак. перамаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сказану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., што і без дап. (разм.).

Сказаць што-н. нечаканае (часам грубае і недарэчнае).

Трэба ж такое с.!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

состри́ть сов. (сказать остроту) сказа́ць во́страе сло́ва; пажартава́ць; (подтрунить) пакпі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шы́хнуць

‘прашаптаць, сказаць паўшэптам што-небудзь і без прамога дапаўнення; абурыцца; адсекчы, падрапаць што-небудзь, ударыць каго-небудзь і без прамога дапаўнення (па чым-небудзь)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. шы́хну шы́хнем
2-я ас. шы́хнеш шы́хнеце
3-я ас. шы́хне шы́хнуць
Прошлы час
м. шы́хнуў шы́хнулі
ж. шы́хнула
н. шы́хнула
Загадны лад
2-я ас. шы́хні шы́хніце
Дзеепрыслоўе
прош. час шы́хнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нава́жыцца, -ва́жуся, -ва́жышся, -ва́жыцца; зак., з інф.

Намерыцца нешта зрабіць, рашыцца на што-н.

Н. сказаць праўду.

Н. пераехаць у другі горад.

|| незак. нава́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прадказа́ць, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак., што.

Наперад сказаць, што будзе, што павінна адбыцца.

Правільна п. надвор’е.

|| незак. прадка́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прадказа́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

про́паведзь, -і, Т -дзю, мн. -і, -яў, ж.

1. Прамова рэлігійна-павучальнага зместу.

Сказаць п.

2. перан., чаго. Распаўсюджванне якіх-н. ідэй, поглядаў (кніжн.).

П. новых ідэй.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́балбатацца, ‑бачуся, ‑бачашся, ‑бачацца; зак.

Разм. У пустой нястрымнай размове сказаць усё, пра што хацелася сказаць і здаволіцца гаворачы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пі́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).

1. Выдаць кароткі гук, піск.

Жаласна п.

2. Зрабіць спробу сказаць што-н., запярэчыць чаму-н.

Не смець п.!

Толькі пікні (пагроза).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)