ёга, -і, ж.
1. У Індыі: рэлігійна-філасофскае вучэнне, у якім распрацавана асобая сістэма прыёмаў і метадаў самапазнання, што дазваляе чалавеку кіраваць псіхічнымі і фізіялагічнымі функцыямі свайго арганізма.
2. Сістэма фізічных практыкаванняў, выпрацаваная паслядоўнікамі гэтага вучэння.
Займацца ёгай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сазна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Усвядоміўшы няправільнасць свайго ўчынку, сказаць пра гэта.
С. ў сваёй памылцы.
2. Прызнаць сваю віну.
Пасля доўгага запірання злачынец сазнаўся.
|| незак. сазнава́цца, -наю́ся, -нае́шся, -нае́цца; -наёмся, -наяце́ся, -наю́цца.
|| наз. сазна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыці́хнуць, -ну, -неш, -не; прыці́х, -хла; -ні́; зак.
1. Перастаць падаваць гукі, ствараць шум; стаць амаль нячутным.
Гукі прыціхлі.
Птушкі прыціхлі.
2. Перастаць рухацца; паслабець у сіле свайго праяўлення.
Сябры прыціхлі.
Вецер прыціх.
|| незак. прыціха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мужазабо́йца, ‑ы, ж.
Жанчына, якая забіла свайго мужа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Любкі ’частка дзяльбы на дзве долі, якую адзін з удзельнікаў падзелу выбірае сабе’ (Цясл.). З рус. любки́ ў спалучэннях по любка́м, на любки́, любка́ ’добраахвотна, паводле свайго жадання, на выбар’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пат¹, -а, М па́це, мн. -ы, -аў, м.
Становішча ў шахматнай гульні, калі адзін з ігракоў не можа зрабіць ходу, не падставіўшы пад удар свайго караля; партыя лічыцца нічыёй.
|| прым. па́тавы, -ая, -ае.
Патавая сітуацыя (таксама перан.: бязвыхаднае становішча).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
успаро́ць, -пару́, -по́раш, -по́ра; -пары́; -по́раты; зак.
1. што. Распароўшы, адкрыць.
У. мяшок.
2. каго (што). Рана падняць, разбудзіць або ўзагнаць са свайго месца (разм.).
Сёння ўспаролі мяне на досвітку.
У. курыцу з гнязда.
|| незак. успо́рваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ко́пія ж., прям., перен. ко́пия;
к. карці́ны — ко́пия карти́ны;
ён к. свайго́ ба́цькі — он ко́пия своего́ отца́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гаспада́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Уласнік, уладальнік каго-, чаго-н.
Г. кватэры.
2. (звычайна з азначэннем). Той, хто вядзе гаспадарку, займаецца гаспадарчымі справамі.
Руплівы г.
3. перан., чаго. Паўнаўладны распарадчык.
Народ — г. сваёй краіны.
Г. свайго лёсу.
4. Галава дома, сям’і.
Г. за гарэлачку, а гаспадыня за талерачку (прыказка). Г. — галава ў хаце (прыказка).
◊
Гаспадар свайго слова (адабр.) — пра чалавека, у якога слова не разыходзіцца са справай.
|| ж. гаспады́ня, -і, мн. -і, -ды́нь; ласк. гаспады́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек.
|| прым. гаспада́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паражэ́нства, -а, н.
1. У час Першай сусветнай вайны: палітычны настрой у некаторых грамадскіх колах, якія жадалі паражэння свайго ўрада ў вайне.
2. Пазіцыя, якая адлюстроўвае нявер’е ў магчымасць ажыццяўлення чаго-н., у перамогу чаго-н. (неадабр.).
|| прым. паражэ́нчы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)