назна́чыцца, ‑чыцца; зак.
Абазначыцца, стаць прыкметным, яўным. У белым халаце Міхаіл Пятровіч выглядаў стройным і па-ваеннаму падцягнутым. Толькі яшчэ больш, пасівелі ў яго скроні ды назначыліся маршчыны ля вачэй і рота. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эсэ́савец, ‑саўца, м.
Ваеннаслужачы нямецкіх фашысцкіх ахоўных атрадаў ці спецыяльных часцей фашысцкай германскай арміі. У Еўнічы сярод дня ўварвалася адступаючая рота эсэсаўцаў — ніхто неяк не чакаў гэтага: старыя, жанчыны і дзеці былі дома. Хадкевіч.
[Ад нямецкага скарачэння SS (Schutznstaffel) — ахоўны атрад).]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
язычо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.
1. гл. язык.
2. Адростак на заднім краі паднябення ў поласці рота.
3. Невялікі адростак ля асновы ліставой пласцінкі ў злакавых і некаторых іншых раслін (спец.).
4. Рухомая, адным канцом прымацаваная пласцінка ў розных прыстасаваннях.
Я. чаравіка.
Я. замка.
Я. музычнага інструмента.
|| прым. язычко́вы, -ая, -ае (да 2—4 знач.; спец.).
Я. музычны інструмент.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
круглі́цца, ‑ліцца; незак.
Разм.
1. Станавіцца больш круглым, прымаць акруглую форму. Чорная яміна рота кругліцца, шырыцца... Лынькоў.
2. Вылучацца круглай формай. То тут, то там былі прыкрытыя снегам пні, кругліліся белымі шапкамі лаўжы. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чараві́кі, ‑аў; адз. чаравік, ‑а, м.
Невысокі, да шчыкалаткі і крыху вышэй, скураны абутак на шнурках. Моцна грукаючы чаравікамі па мёрзлай зямлі, ішла.. рота чырвонаармейцаў. Чорны. [Каця] прытупіла вочы і наском чаравіка разграбала крупчасты снег. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грэ́бля, ‑і, ж.
Насціл з бярвення або галля для пераезду цераз балота, гразкае месца; гаць. Рота неўзабаве падыходзіла да балота, праз якое цягнулася грэбля. Мележ. Пачалі браты церабіць прасекі ў пушчы ды масціць грэблі. Якімовіч. // Насыпная дарога цераз нізкія балоцістыя мясціны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сліня́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Такі, у якога з рота цячэ сліна. Слінявае дзіця. // Пакрыты слінай, мокры ад сліны. Слінявыя губы. Слінявы рот. / у груб., лаянк. выразах. Ганна гнеўна рванулася, з усяе сілы кулаком таўханула яго [незнаёмага] ў грудзі. — Адыдзі, чорт слінявы! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыбу́к, ‑а, м.
1. Трубкападобны стрыжань курыльнай люлькі, праз які курэц уцягвае дым тытуню. Дзядзька не выпускаў з рота цыбука люлькі. Сачанка.
2. Сцябло. Цётка Проска паліць у печы, парыць у вядзёрным чыгуне тытуневыя цыбукі. Васілевіч.
3. Спец. Вінаградны чаранок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гло́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Частка стрававальнага апарату — мышачная трубка, якая злучае поласць рота са страваводам.
2. Разм. Горла. Крычаць на ўсю глотку.
•••
Браць за глотку гл. браць.
Драць (ірваць) глотку гл. драць.
Заткнуць глотку гл. заткнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́значыцца сов.
1. (выясниться, установиться) определи́ться;
на́шы адно́сіны ца́лкам ~чыліся — на́ши отноше́ния вполне́ определи́лись;
2. (о раскрытии содержания понятия) определи́ться;
спецы́фіка прадме́та ~чылася ў працэ́се заня́ткаў — специ́фика предме́та определи́лась в проце́ссе заня́тий;
3. отличи́ться;
ро́та ~чылася ў баі́ — ро́та отличи́лась в бою́;
4. ознаменова́ться;
1929 год ~чыўся як год перамо́гі калга́снага ла́ду — 1929 год ознаменова́лся побе́дой колхо́зного стро́я
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)