о́стрый в разн. знач. во́стры;

о́стрый нож во́стры но́ж;

о́стрый ум во́стры ро́зум;

о́стрый со́ус во́стры со́ус;

о́страя боль во́стры боль;

о́стрый у́гол мат. во́стры ву́гал;

◊

о́стрый язы́к во́стры язы́к.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кухо́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кухні (у 1 знач.). Кухоннае акно. Кухонны пах. // Прызначаны для кухні. Кухонны нож. Кухонная печ. Кухонны стол. Кухонная пасуда.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрэ́зацца, зрэ́жуся, зрэ́жашся, зрэ́жацца; зрэ́жся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прытупіцца або паменшыцца ад доўгага карыстання.

Нож зусім зрэзаўся.

2. з кім і без дап. Уступіць у спрэчку, сварку, схапіцца (разм.).

Спрачальнікі зрэзаліся.

3. перан. Не вытрымаць экзамену (разм.).

З. на экзамене.

|| незак. зраза́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стачы́ць¹, стачу́, сто́чыш, сто́чыць; сто́чаны; зак., што.

1. Зняць верхні слой або няроўнасці на чым-н.

С. няроўнасці на метале.

2. Зрабіць вельмі тонкім, вузкім у выніку тачэння.

С. нож.

Сточаныя нажніцы.

|| незак. сто́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сто́чка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.) і сто́чванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сцізо́рык, ‑а, м.

Невялікі складаны кішэнны нож. Стась прыўзнімаецца, дастае з кішэні сцізорык, пачынае стругаць лазовы прут. Асіпенка. У бацькі ёсць сцізорык са штопарам і шылам. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ *Нажава́ты, ножовиты ’абзолісты’ (ТС). Да нож, бо дошкі маюць няроўныя, вострыя краі (падобныя да ляза нажа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Карма́г ’абломак нажа’ (Грыг.). Відаць, трэба чытаць карман (гл.). якое ад карнай ’нож з кароткім зламаным лязом’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аса́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Паступовае апусканне, асяданне (збудавання, грунту і пад.).

А. снегу.

А. дома.

2. Глыбіня апускання судна ў ваду (спец.).

Глыбокая а.

3. Тое, што і асада² (у 2 і 3 знач.).

Нож з дарагой асадкай.

Партрэт у новай асадцы.

4. Пісьмовая прылада, ручка.

Пісаць асадкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ко́рцік ’халодная колючая зброя, кінжал’ (ТСБМ). Праз рускую мову запазычана (паўкалька) з італьянскай, параўн. італ. cartello ’нож’ (Пізані, 38, 219).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

на́мець, ‑і, ж.

Тое, што намецена ветрам (гурба снегу, пяску і пад.). Тым часам я разгроб нагамі снежную намець пад вярбой, дастаў з кішэні складны нож і нахіліўся над тайніком. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)