тваро́жыцца, ‑жыцца; незак.
1. Ператварацца ў тварог (пра малако).
2. Зал. да тварожыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тлушчамало́чны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які дае малако з высокім утрыманнем тлушчу. Тлушчамалочная жывёла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сырапе́ня ’кіслае малако’ (Касп.; барыс., Сл. ПЗБ; гарад., Нар. словатв.; віц., ЛА, 4), сырапе́ня, сырапі́ха ’тс’ (віц., Шн. 3), сырапе́ня, сырапо́ня ’толькі што ўкіслае малако’ (Барад.), сырапо́нь ’сыракваша’ (бярэз., Жд. 1), сырапо́ня ’кіслае знятае малако’ (Мядзв.), сырапонка ’тс’ (бых., ЛА, 4), сарапо́ня ’рэдкае недакіслае малако’ (полац., Нар. сл.), сурупо́ня ’кіслае малако’ (Мат. Маг.). Рус. пск. сыропы́ня, сыропы́ха ’сыракваша’. З сыр‑ (гл. сыры) і літ. píenas ’малако’. Лаўчутэ (Балтизмы, 56) мяркуе, што ў першым кампаненце адбылося другаснае набліжэнне да слав. *syrъ; першакрыніца ў лат. siera piens ’малако для сыра’, Р. скл. siera piena. Рускія дыялектныя словы, відаць, з беларускай (Анікін, Опыт, 284); змены ў другой частцы слова ў выніку дээтымалагізацыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сасо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.
Знешняя частка малочнай залозы млекакормячых і чалавека, з якой (у самак і жанчын) ссуць малако.
|| памянш. сасо́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.
|| прым. саско́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Малоч, палес. моло́ч ’малако ў рыб’ (Крыв.). Польск. mlecz ’тс’, серб.-харв. мле̑ч. Прасл. melčь/molčь. Да малако (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пацадзі́ць, ‑цаджу, ‑цэдзіш, ‑цэдзіць; зак., што і без дап.
Цадзіць некаторы час. Пацадзіць малако.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перабо́ўтаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Боўтаючы, перамяшаць усё, многае. Перабоўтаць малако ў гладышы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адтапі́цца сов.
1. створо́житься;
малако́ ~пі́лася — молоко́ створо́жилось;
2. (растопившись, отделиться) вы́топиться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скі́слы, ‑ая, ‑ае.
1. Пракіслы. Скіслае піва. Скіслы суп. // Які стаў кіслым (пра малако). Скіслае малако.
2. перан. Разм. Які страціў бадзёрасць, упэўненасць, стаў вялым, сумным. — Ты што гэта нейкі скіслы? — першай заўважыла Каця Шрубейка, шустрая, маленькая дзяўчына. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкіпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пім, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Згуснуць, ссесціся ад кіпення.
Малако адкіпела.
2. перан. Супакоіцца, уціхнуць.
Адкіпела (безас.) на сэрцы.
|| незак. адкіпа́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)