Verbum

распараджа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да распарадзіцца.

2. Кіраваць, ведаць кім‑, чым‑н. [Навучэнка:] — Калі б я распараджаўся .. [Рабушкам], а то ён сабе гаспадар, што захоча, тое і робіць. Новікаў. Праўда, сам Базыль ужо не мог упраўляцца з лодкаю, ёю распараджаўся старэйшы сын Паўлюк. Колас. // Весці сябе як гаспадар, камандзір; камандаваць. [Аксіння] ніколькі не здзівілася таму, што .. [Шашура] распараджаецца, і паслухмяна пайшла дахаты. Мележ.

спраку́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.

Разм.

1. Схібіць, учыніць што‑н. непажаданае, дрэннае. [Аўлас:] — Ведама, .. гаспадар быў. Не тое, што бясхлебнік які, а гаспадар! Калі што якое, калі б прыйшлося і спракудзіўся — ён гаспадаркай сваёй мог выручыцца. Баранавых.

2. Дапусціцца да ліха, праштрафіцца. Бяда ўжо надыходзіла, бо трэба было .. [Эльзу] да шлюбу весці барзджэй, затое, што дапусцілася да ліха .. Спракудзілася дзеўка. Гарэцкі.

абро́жак, ‑жка, м.

Абл. Раменьчык, які надзяецца на шыю жывёле; нашыйнік. Для Рыжыка гаспадар зрабіў будку, купіў ланцуг і пашыў моцны аброжак з гужа. Дамашэвіч.

медаву́ха, ‑і, ДМ ‑вусе, ж.

Разм. Хмельны напітак з мёду. Гаспадар наліваў у шклянку то самагонкі, моцнай, як агонь, то медавухі, то віна. Сабаленка.

расту́зацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Пачаць моцна тузацца. Час ад часу, калі буланы занадта ўжо моцна растузаецца, гаспадар таўчэ няўрымсніка кулаком у храпу. Сачанка.

акары́ць, акару, акорыш, акорыць; зак., што.

Зняць кару, ачысціць ад кары. Гаспадар не меў сілы ці часу.. акарыць [бярвенне], і яно пайшло на глум пад дажджамі. Чорны.

абгарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; зак., што.

Абнесці што‑н. агароджаю. Агарадзіць сад. □ Здавалася, што гаспадар меў перад сабою мэту паставіць будынак і абгарадзіць яго навек. Чорны.

імбры́чак, ‑чка, м.

Уст. Чайнік для заваркі чаю. Гаспадар прынёс з кухні і паставіў пасярод стала бліскучы медны самавар з размаляваным у кветкі імбрычкам наверсе. Якімовіч.

фарбава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад фарбаваць.

2. у знач. прым. Пакрыты фарбай. Фарбаваная падлога. □ Гаспадар прырыхтаваў ужо.. [салдату] лапці, .. вопратку — кароткую, з фарбаванага палатна. Чорны.