Verbum

разве́зці¹, -вязу́, -вязе́ш, -вязе́; -вязём, -везяце́, -вязу́ць; -вёз, -ве́зла; -вязі́; -ве́зены; зак., каго-што.

Везучы многае (многіх), даставіць у розныя месцы.

Р. пошту.

Р. гасцей.

|| незак. разво́зіць, -во́жу, -во́зіш, -во́зіць; наз. разво́з, -у, м. і разво́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

|| прым. развазны́, -а́я, -о́е.

разве́зці², -вязу́, -вязе́ш, -вязе́; -вязём, -везяце́, -вязу́ць; -вёз, -ве́зла; -вязі́; -ве́зены; зак. (разм.).

1. безас., каго (што). Прывесці ў стан знямогі.

Ад духаты яго развезла.

2. безас., што. Пра дарогу: зрабіць цяжкапраходнай, малапрыдатнай для язды.

Дарогу развезла, не праехаць.

|| незак. разво́зіць, -во́жу, -во́зіш, -во́зіць.

раздо́лле, -я, н.

1. Шыр, прастор; шырокая вольная прастора.

Р. неабсяжных палёў.

2. Шырокая прастора, якая дае магчымасць свабодна дзейнічаць каму-, чаму-н., праяўляцца чаму-н. (разм.).

Р. птушкам у лесе.

3. перан. Спрыяльныя, зручныя абставіны; умовы для каго-, чаго-н.

Тут р. для грыбнікоў.

размясці́ць, -мяшчу́, -ме́сціш, -ме́сціць; -ме́шчаны; зак., каго-што.

1. Расставіць або раскласці па месцах у пэўным парадку; даць кожнаму месца.

Р. тавары на паліцах.

Р. пасажыраў у вагоне.

2. Размеркаваць паміж многімі.

Р. латарэйныя білеты.

|| незак. размяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. размяшчэ́нне, -я, н.

скрыжава́ць, -жу́ю, -жу́еш, -жу́е; -жу́й; -жава́ны; зак.

1. што. Скласці што-н. крыж-накрыж.

С. рукі.

2. каго-што. Зрабіць спарванне розных відаў (жывёл, раслін) для атрымання новай пароды, гатунку.

◊

Скрыжаваць шпагі — уступіць у бой, спрэчку.

|| незак. скрыжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. скрыжава́нне, -я, н.

следапы́т, -а, М -пы́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Той, хто добра распазнае сляды, высочвае каго-н. па слядах.

Паляўнічы-с.

Разведчык-с.

2. Той, хто шукае сляды былых гістарычных падзей.

Юныя следапыты накіраваліся ў паход па месцах баявой славы.

|| прым. следапы́цкі, -ая, -ае.

ссадзі́ць, ссаджу́, сса́дзіш, сса́дзіць; сса́джаны; зак., каго (што).

1. Дапамагчы сысці ўніз, зняць адкуль-н.

С. дзіця з канапы.

2. Даць магчымасць або прымусіць выйсці (з цягніка, аўтобуса і пад.).

С. на станцыі дзяцей.

С. безбілетніка.

|| незак. сса́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сса́джванне, -я, н.

талкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак. (разм.).

1. з кім-чым, пра каго-што, аб кім-чым і без дап. Гутарыць, весці гаворку.

Мужчыны талкавалі пра нарыхтоўку кармоў.

2. каму. Растлумачваць што-н.

Колькі не талкавалі яму — нічога не мог зразумець.

|| наз. талкава́нне, -я, н.

татуі́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -ра́ваны; зак. і незак., каго-што.

Накалоць (наколваць) асобай фарбай узоры ці малюнкі на целе.

|| зак. таксама вы́татуіраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

|| звар. татуі́равацца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. татуіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

|| прым. татуіро́вачны, -ая, -ае.

трыбу́на, -ы, мн. -ы, -бу́н, ж.

1. Узвышэнне для выступлення прамоўцы.

Аратар падняўся на трыбуну.

2. перан. Месца, сфера, дзе праходзіць грамадская дзейнасць каго-н.

Грамадская т.

3. Збудаванне з паступовым узвышэннем радоў, лавак для публікі (на стадыёнах, плошчах і пад.).

|| прым. трыбу́нны, -ая, -ае.