на́пята, прысл.
Абл. Насцеж. У расчыненыя напята дзверы і вокны нардома.. уліваўся вясновы вецер. Зарэцкі. Бывалі дні, што стаялі напята дзверы: не паспее адзін [жабрак] выйсці з хаты.. — парог пераступае другі. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ніво́дны, ніводнага, займ. адмоўны.
Ні адзін. Як толькі пачалася вясна, ніводнага не было дожджыку. Колас. Васіль маўчаў, не абзываўся ніводным словам. Лынькоў. Усё неба зацягнула хмарамі, не відаць ніводнай зоркі. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадска́кваць і паадско́кваць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Адскочыць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Пеўні паадскаквалі адзін ад другога. Мячы паадскаквалі ад сцяны. □ Паадскаквала на папары зялёная травіца. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падпара́дкаванне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падпарадкаваць і стан паводле знач. дзеясл. падпарадкавацца.
2. У граматыцы — спосаб злучэння сказаў, пры якім адзін сказ залежыць ад другога. Падпападкаванне даданых сказаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ператрыво́жаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад ператрывожыць.
2. у знач. прым. Які перажыў моцную трывогу. На пляцы ў сярэдзіне сяла невялікай купкай ціснуліся адзін да аднаго ператрывожаныя людзі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыда́шак, ‑шка, м.
Абл. Край даху, які навісае над чым‑н.; падстрэшак. Адзін з прыезджых, якія стаялі пад прыдашкам, дзе вісеў станцыйны звон, перахрысціўся і расхінуў пры гэтым свой башлык. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́кацца, ‑аецца; незак.
Разрывацца, лопацца з трэскам ад нацяжэння, ціску і г. д. Падзіманыя шары пукаюцца адзін за адным. □ Потым пачалі набракаць і пукацца ад веснавога соку пупышкі на дрэвах. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разасяро́дзіцца, ‑дзіцца; ‑дзімся, ‑дзіцеся, ‑дзяцца; зак.
Раздзяліўшыся на драбнейшыя групы, размясціцца асобна адзін ад аднаго, у некалькіх месцах. З .. асінніку выбегла некалькі чалавек партызан. .. За імі, разасяродзіўшыся, бегла чалавек трыццаць. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбе́гацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаць бегаць многа, у розных напрамках. Дзеці разбегаліся. □ Адзін раз нават жонка крыху занепакоілася, паклікала мяне: — Ідзі, глянь, нешта дужа па гурках разбегаліся мурашкі. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаўпра́ўнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Дзейнічаць самаўпраўна, займацца самаўпраўствам. Працаваў.. [Мазаль] на ферме Не адзін год і за гэты час «вопыт» яго вырас у вельмі своеасаблівым кірунку: ён навучыўся самаўпраўнічаць. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)