жале́за, -а, н.
1. Хімічны элемент, цяжкі коўкі метал серабрыстага колеру, асноўная састаўная частка чыгуну і сталі.
Каваць ж.
2. Вырабы з гэтага металу.
Дахавае ж.
3. Жалезістыя рэчывы як лячэбны сродак.
У яблыках шмат жалеза.
|| прым. жале́зны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Жалезныя вароты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
журна́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Кніга або сшытак для перыядычнага запісу падзей, здарэнняў і пад.
2. Школьная кніга для рэгістрацыі прысутнасці, уліку паспяховасці вучняў і запісу пройдзенага за дзень матэрыялу па адпаведных прадметах праграмы.
Класны ж.
|| прым. журна́льны, -ая, -ае.
Ж. запіс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ваго́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
Транспартны сродак для перавозкі пасажыраў або грузаў па рэйкавых дарогах.
Таварны в.
Пасажырскі в.
Трамвайны в.
В.-ляднік.
В.-рэстаран.
В. дроў (колькасць, якая змяшчаецца ў ім).
|| памянш. ваго́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. ваго́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
віго́нь, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Паўднёваамерыканская млекакормячая жывёліна сямейства лам з тонкай і мяккай шэрсцю, а таксама шэрсць гэтай жывёліны і тканіна з яе.
2. Род пражы з сумесі бавоўны з грубай шэрсцю, а таксама тканіна з яе.
|| прым. віго́невы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́раг, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Той, хто знаходзіцца ў стане варожасці з кім-н.; непрыяцель.
Закляты в.
2. Ваенны праціўнік, непрыяцель.
В. разбіты.
3. чаго. Прынцыповы праціўнік чаго-н.
В. алкаголю.
|| прым. варо́жы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
В. стан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́сікі, -аў, адз. ву́сік, -а, м.
1. Маленькія вусы.
У хлопца ўжо в. прабіваюцца.
2. У раслін: ніткападобныя атожылкі на лістах, сцёблах.
3. У членістаногіх: органы нюху і дотыку ў выглядзе прыдаткаў на галаве.
|| прым. ву́сікавы, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́езд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. выехаць.
2. Месца, праз якое выязджаюць.
В. на шашу.
3. Коні з экіпажам і вупражжу (уст.).
|| прым. выязны́, -а́я, -о́е.
Выязная сесія суда (па-за месцам работы). Выязныя вароты.
В. конь (не рабочы; уст.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гандо́ла, -ы, мн. -ы, -до́л, ж.
1. Венецыянская лодка з навесам або каютай для пасажыраў.
2. Карзіна для пасажыраў паветранага шара, а таксама памяшканне для людзей у аэрастаце або дырыжаблі.
3. Таварны вагон з люкамі ў падлозе для высыпання грузу.
|| прым. гандо́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарсэ́т, -а, М -сэ́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Шырокі пругкі пояс для сцягвання таліі, які носяць пад адзеннем.
2. Цвёрды і шырокі артапедычны пояс, які выкарыстоўваецца пры захворваннях пазваночніка.
Гіпсавы г.
3. Безрукаўка ў традыцыйным касцюме беларускіх жанчын.
Вышываны г.
|| прым. гарсэ́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лаз, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Невялікая адтуліна ў чым-н., праз якую можна пралезці, пранікнуць куды-н.
Л. у плоце.
2. Адтуліна ў сценцы апарата, машыны, катла і пад. для пранікнення ўнутр з мэтай агляду, рамонту, запраўкі (спец.).
|| прым. ла́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)