Verbum

загало́вак, -лоўка, мн. -лоўкі, -лоўкаў, м.

Назва якога-н. твора (літаратурнага, навуковага і пад.) або асобных яго частак.

|| прым. загало́вачны, -ая, -ае і загало́ўны, -ая, -ае.

З. шрыфт.

○

Загалоўная літара — вялікая літара, якая пішацца ў слове ў пачатку тэксту, раздзела, абзаца.

залі́к, -у, мн. -і, -аў, м.

Від праверачных іспытаў (у вышэйшай школе, у спартыўных установах і пад.), а таксама адзнака аб праходжанні такіх іспытаў.

Здаць з.

Атрымаць з.

|| прым. заліко́вы, -ая, -ае.

Заліковая кніжка (для адзнак аб здадзеных экзаменах, заліках).

зало́за, -ы, мн. -ы, -ло́з, ж.

Орган, які выпрацоўвае і выдзяляе рэчывы, неабходныя для жыццядзейнасці арганізма.

Слінная з.

Малочныя залозы.

Залозы ўнутранай сакрэцыі.

|| памянш. зало́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

|| прым. зало́зісты, -ая, -ае (спец.).

З. эпітэлій.

за́хад, -у, М -дзе, м.

1. Адзін з чатырох бакоў свету і напрамак, процілеглы ўсходу; частка гарызонту, дзе заходзіць сонца.

2. Мясцовасць, размешчаная ў гэтым напрамку, а таксама («З» вялікае) краіны Заходняй Еўропы і Амерыкі.

Мастацтва Захаду.

|| прым. захо́дні, -яя, -яе.

зберагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; збяро́г, зберагла́, -ло́; -ражы́; -ражо́ны; зак., каго-што.

Захаваць, не даць знікнуць, сапсавацца, прапасці.

З. час.

З. грошы.

З. прадукты.

|| незак. зберага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. зберажэ́нне, -я, н.

|| прым. зберага́льны, -ая, -ае.

збо́ршчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Асоба, якая займаецца зборам чаго-н., збірае што-н.

З. бавоўны.

З. членскіх узносаў.

2. Рабочы, які займаецца зборкай чаго-н.

З. матораў.

|| ж. збо́ршчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. збо́ршчыцкі, -ая, -ае.

палі́цыя, -і, ж.

1. У некаторых краінах: адміністратыўны орган аховы дзяржаўнай бяспекі і грамадскага парадку.

2. зб. Асобы, якія служаць у гэтым органе.

|| прым. паліцэ́йскі, -ая, -ае.

П. чын.

Атрад паліцэйскіх (наз.). Паліцэйскія метады кіравання (перан.; якія апіраюцца на насілле).

парадо́кс, -у, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

1. Думка, меркаванне, якое разыходзіцца з агульнапрынятымі поглядамі і на першы погляд нібы супярэчыць разумнаму сэнсу.

Гаварыць парадоксамі.

2. З’ява, якая здаецца неверагоднай і нечаканай.

|| прым. парадакса́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. вывад.

паражэ́нства, -а, н.

1. У час Першай сусветнай вайны: палітычны настрой у некаторых грамадскіх колах, якія жадалі паражэння свайго ўрада ў вайне.

2. Пазіцыя, якая адлюстроўвае нявер’е ў магчымасць ажыццяўлення чаго-н., у перамогу чаго-н. (неадабр.).

|| прым. паражэ́нчы, -ая, -ае.

парні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Род цяпліцы ў выглядзе нізкіх градак, пакрытых зашклёнымі рамамі або празрыстай плёнкай, для вырошчвання расады, ранняй агародніны і пад.

|| прым. парніко́вы, -ая, -ае.

○

Парніковы эфект (спец.) — павышэнне сярэднегадавой тэмпературы з-за забруджання атмасферы чалавекам.