рахава́ць, рахую, рахуеш, рахуе; незак.
Разм.
1. Рабіць разлікі, падлікі. — Ну, як жа, рахубу ад свайго інтэрасу маеш? — запытаўся .. [Кірыла] у Красуцкага. — Ды як вам Сказаць, дзядзька Кірыла, не рахаваў яшчэ. Скрыган.
2. Узважваць, прыкідваць, разлічваць. — Я думаю, таварышы ўпаўнаважаныя, што сёння мы не пойдзем ужо нікуды, а размяркуем нашы сілы, прыкінем, як і што будзем рабіць заўтра, — рахаваў гарбузаваты старшыня Лапухоўскага сельсавета Свірыд Лопух. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
1. Рабіць больш шырокім па тэрыторыі, расшыраць. Некалькі дзён запар непадалёк ад кузні ўсё кланяўся экскаватар — выкідваў балотную твань, шырыў азярцо для птушак. Даніленка. // Павялічваць у аб’ёме. Халоднае паветра было такое салодкае, што ледзь не да разрыву шырыла магутныя грудзі бацькі. Караткевіч.
2. перан. Ахопліваць вялікую колькасць людзей, рабіць масавым. [Букрэй:] — А ваш, таварышы, абавязак — шырыць, развіваць паўстанне. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Выдзе́лываць ’рабіць, выконваць’ (Бяльк.); ’вымазвацца, пэцкацца’; ’вырабляць’ (Юрч.). Запазычанне з рус. выде́лывать.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Куме́шкацца ’павольна рабіць’ (Жыв. сл.). Кантамінацыя куляць і (гл.) і мейікацца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Моцка браць ’рабіць поўны паварот плытом’ (Кольб.). З польск. mocko ’поўным паваротам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Несяджа́лы (nisidžaly) ’рупны, старанны’ (Варл.). Відаць, са спалучэння не сядзець ’дзейнічаць, рабіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
актывізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак.
Выклікаць (выклікаць) актыўнасць; зрабіць (рабіць) актыўным. Атрадам было загадана актывізаваць баявыя дзеянні на варожых камунікацыях — чыгунках і шасейных дарогах. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прахаладзі́цца, ‑ладжуся, ‑лодзішся, ‑лодзіцца; зак.
Астыць, асвяжыцца, выйшаўшы на паветра ці выпіўшы чаго‑н. халоднага. — Адзін рабіць будзе, а другі ў цянёк пад кусты пойдзе, прахаладзіцца. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налама́цца, ‑ламлюся, ‑ломішся, ‑ломіцца; зак.
1. Разм. Налаўчыцца рабіць што‑н. — Добрая будзе настаўніца. — Ага, казалі, што ўжо наламалася. Чаму, прынаровіцца. Ермаловіч.
2. Даць трэшчыну. Дошка наламалася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэпрадуктава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.
1. Зрабіць (рабіць) рэпрадукцыю (у 1 знач.) чаго‑н. Рэпрадуктаваць карціны.
2. Аднавіць (аднаўляць) тое, што захавалася ў памяці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)