Verbum

зача́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Тое, што і зародак.

2. Адміраючы астатак недаразвітага органа ў арганізме, рудымент (спец.).

3. звычайна мн., перан. Пачатак, першае праяўленне чаго-н.

Зачаткі новых адносін.

|| прым. зача́ткавы, -ая, -ае.

З. стан.

кансалідава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак. і незак., што.

1. З’яднаць (яднаць), згуртаваць (згуртоўваць) (кніжн.).

К. сілы змагароў за незалежнасць.

2. Ператварыць (ператвараць) кароткатэрміновыя даўгавыя абавязацельствы ў доўгатэрміновыя або бестэрміновыя (спец.).

К. пазыку.

|| наз. кансаліда́цыя, -і, ж.

код, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Сістэма ўмоўных абазначэнняў, сігналаў, якія перадаюць інфармацыю.

Тэлеграфны к.

Лічбавы к.

○

Генетычны код (спец.) — паслядоўнасць размяшчэння матэрыяльных носьбітаў спадчыннасці (генаў), якая перадаецца ад пакалення да пакалення.

|| прым. ко́давы, -ая, -ае.

збег, -у, м.

1. гл. збегчы.

2. Месца, паглыбленне, па якім збягае вада.

Стаць на самым збегу вады.

3. Спалучэнне, злучэнне (спец.).

З. зычных гукаў.

◊

Збег акалічнасцей — абставіны, якія склаліся пэўным чынам, ход падзей, які абумовіў што-н.

інварыя́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. (спец.). Велічыня, што застаецца нязменнай пры тых або іншых пераўтварэннях.

2. У мовазнаўстве: адзінка, якая заключае ў сабе асноўныя прыметы сваіх канкрэтных рэалізацый.

Семантычны і.

|| прым. інварыя́нтны, -ая, -ае.

іпаста́сь, -і, ж.

1. Сутнасць, субстанцыя (спец.).

2. У выразе: у іпастасі каго, у знач. прыназ. з Р (іран.) — у якасці, у ролі.

Настаўнік у іпастасі раённага начальніка.

3. У хрысціянстве: адзін з лікаў трыадзінага бажаства Тройцы (кніжн.).

гармо́нія, -і, ж.

1. Зладжанасць, узаемная адпаведнасць у спалучэнні чаго-н.

Г. гукаў.

Г. святла і ценю.

Г. інтарэсаў.

2. Раздзел тэорыі музыкі, вучэнне аб правільнай пабудове сугучнасцей у кампазіцыі (спец.).

|| прым. гармані́чны, -ая, -ае (у 1 знач.).

адстрэ́льваць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. гл. адстрэліць.

2. каго-што. Паляваць на каго-н. з прамысловай і інш. мэтай, забіваючы па дазволу і пад. (спец.).

А. дзікіх качак.

|| наз. адстрэ́л, -у, м. (да 2 знач.).

А. ваўкоў.

аксідзі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).

Акісліць (акісляць) паверхню металічных вырабаў для засцярогі ад карозіі або надання прыгожага знешняга выгляду.

А. серабро.

|| наз. аксідзіро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і аксідзі́раванне, -я, н.

ампліту́да, -ы, ДМ -дзе, ж. (спец.).

Размах вагання, найбольшае адхіленне цела, што хістаецца, ад стану раўнавагі; розніца межаў, паміж якімі змяняецца якая-н. пераменная велічыня.

А. хістання маятніка.

А. гадавой тэмпературы.

А. цэн.

|| прым. ампліту́дны, -ая, -ае.