Verbum

дэкара́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Жывапісная або архітэктурная выява месца і абставін сцэнічнага дзеяння.

Д. першага акта.

2. перан. Пра што-н. паказное, штучнае.

◊

Перамена дэкарацый — аб змяненні абставін, становішча спраў, агульнага выгляду чаго-н.

|| прым. дэкарацы́йны, -ая, -ае.

дэклара́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Афіцыйнае абвяшчэнне або ўрачыстая праграмная заява.

Урадавая д.

Д. аб дзяржаўным суверэнітэце.

2. Назва некаторых афіцыйных дакументаў з паведамленнем якіх-н. патрэбных звестак.

Гандлёвая д.

Мытная д.

|| прым. дэкларацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).

дэкрэ́т, -а, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Пастанова ўрада, якая мае сілу закона.

Д. аб міры.

Д. аб зямлі.

2. Дэкрэтны водпуск, водпуск па цяжарнасці і родах (разм.).

Пайсці ў д.

Знаходзіцца ў дэкрэце.

|| прым. дэкрэ́тны, -ая, -ае.

дэмантава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е і дэманці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

Разабраць (разбіраць), зняць (знімаць) што-н., каб адрамантаваць або перамясціць на новае месца.

Д. электрастанцыю.

|| наз. дэманта́ж, -у́, м. Д. аўтаматычнай лініі.

|| прым. дэманта́жны, -ая, -ае.

езуі́т, -а, М -і́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Манах — член каталіцкага манаскага ордэна «Таварыства Ісуса».

2. перан. Хітры, крывадушны, каварны чалавек.

|| ж. езуі́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).

|| прым. езуі́цкі, -ая, -ае.

Е. ордэн.

ёд, -у, М ёдзе, м.

1. Хімічны элемент, крышталічнае рэчыва цёмна-шэрага колеру, якое здабываецца галоўным чынам з марскіх водарасцей.

2. Спіртавы раствор гэтага рэчыва, ужыв. ў медыцыне.

|| прым. ёдны, -ая, -ае і ёдзісты, -ая, -ае.

Ёдны раствор.

Ёдзісты прэпарат.

жало́ба, -ы, ж.

1. Смутак з прычыны чыёй-н. смерці, народнага гора, бедства; выражаецца ў адмене гулянак, забаўляльных відовішчаў.

Краіна ў жалобе.

2. Чорнае адзенне, павязка, вуаль і пад. як сімвал смутку.

Насіць жалобу.

|| прым. жало́бны, -ая, -ае.

Ж. мітынг.

павуці́на, -ы, мн. -ы, -ці́н, ж.

Сетка з тонкіх нітак, утвораная з клейкага рэчыва, якое выдзяляецца павуком.

Плесці павуціну.

П. хлусні (перан.).

|| памянш. павуці́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. павуці́нны, -ая, -ае і павуці́навы, -ая, -ае.

падгало́сак, -ска, мн. -скі, -скаў, м.

1. Голас, які суправаджае асноўны голас у спевах (спец.).

2. перан. Той, хто ўгодліва паўтарае чые-н. словы, думкі (пагард.).

Ажылі паклёпнікі і іх падгалоскі.

|| прым. падгало́сачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Падгалосачнае спяванне.

падно́с, -у і -а, мн. -ы, -аў, м.

1. -у; гл. паднесці.

2. -а. Дошка або металічны (пластмасавы і пад.) ліст з загнутымі ўверх краямі для пераносу посуду, для падачы ежы на стол і пад.

Металічны п.

|| прым. падно́сны, -ая, -ае.