а́нкер, ‑а, м.

1. Прыстасаванне ў гадзіннікавым механізме, якое звязвае хадавое кольца з маятнікам і забяспечвае раўнамернасць ходу гадзінніка.

2. Металічная дэталь, якая служыць для змацавання састаўных частак збудаванняў, машын.

[Ням. Anker.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апчхі́, выкл.

Ужываецца гукапераймальна для перадачы рэзкага адрывістага гуку пры чханні. Раптам чых Напаў на тыпа, ў носе свідраванне Такое пачалося!.. — Вось грахі! — Апчхі! Апчхі! — З хвіліну чхаў, згінаўся. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арышта́нцкі, ‑ая, ‑ае.

Уст.

1. Які мае адносіны да арыштанта. Арыштанцкі халат. Арыштанцкія роты, камеры.

2. у знач. наз. арышта́нцкая, ‑ай, ж. Памяшканне для кароткачасовага ўтрымання арыштантаў. Сядзець у арыштанцкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аса́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да асады ​1 (у 1 знач.), звязаны з асадай. Асаднае становішча. Асадны рэжым. // Прызначаны для асады. Асадная артылерыя. Асадныя вежы.

•••

Асадныя сяляне гл. селянін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запаве́днік, ‑а, м.

Тэрыторыя, на якой для аховы або развядзення каштоўных народ жывёлы і раслін забаронена паляванне, рыбная лоўля, высечка дрэў і інш. Белавежская пушча з’яўляецца дзяржаўным запаведнікам. Бярэзінскі запаведнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адве́с, ‑а, м.

Груз, падвешаны на шнуры або нітцы для вызначэння вертыкальнага напрамку; грунтвага. Шнур быў без адвеса, і чалавек, яўна хочучы паскорыць работы, зашчаміў яго канец у калоду. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

або́і, ‑яў; адз. няма.

Шырокія палосы паперы з узорамі (у мінулым таксама тканіна) для абклейвання ці абівання сцен у памяшканнях; шпалеры. За сценкай з пашматаныя абоямі пачуўся старэчы кашаль. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

двуко́ссе, ‑я, н.

Знакі (« » або „ “) для выдзялення простай мовы, цытат, загалоўкаў, а таксама слоў, якія ўжываюцца ў іранічным або ва ўмоўным сэнсе. Адкрыць двукоссе. Закрыць двукоссе. Узяць слова ў двукоссе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́гма, ‑ы, ж.

1. Палажэнне, якое прымаецца за бясспрэчную ісціну, нязменную для ўсіх часоў і гістарычных умоў.

2. звычайна мн. (до́гмы, ‑аў). Асноўныя палажэнні якога‑н. вучэння. Догмы рыжскага права.

[Грэч. dogma.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маркі́за ​1, ‑ы, ж.

Жонка або дачка маркіза.

[Фр. marquise.]

маркі́за ​2, ‑ы, ж.

Навес над акном, дзвярыма, балконам для засцярогі ад сонца. // Штора на акно або дзверы, якая апускаецца зверху ўніз.

[Фр. marquise.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)