цясні́цца, -ню́ся, -ні́шся, -ні́цца; -ні́мся, цесніце́ся, -ня́цца; незак. (разм.).
1. Размяшчацца ў вялікай колькасці на невялікай прасторы блізка адзін ад аднаго.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Захапляць, напаўняць сабою (пра думкі, пачуцці).
У галаве цясніліся думкі.
3. Рухацца, станавіцца цясней, вызваляючы месца для каго-, чаго-н.; пацясняцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чыгу́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. Рэйкавая дарога, прызначаная для руху цягнікоў.
Пракласці чыгунку.
Рамонт чыгункі.
2. Комплекснае транспартнае прадпрыемства, якое забяспечвае перавозку пасажыраў і грузаў па такой дарозе.
Працаваць дыспетчарам на чыгунцы.
3. Чыгунная печка (разм.).
|| прым. чыгу́начны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шпале́ра, -ы, мн. -ы, -ле́р і -аў, ж.
1. толькі мн. Матэрыял у выглядзе шырокіх палос узорыстай паперы для абклейкі сцен у жылых памяшканнях.
2. толькі мн. Шарэнгі войск па баках руху каго-н.
3. звычайна мн. Рад дрэў, хмызняку па баках дарогі (спец.).
|| прым. шпале́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разгу́шкаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Рухаючы з аднаго боку ў другі або зверху ўніз, падштурхоўваючы, прымусіць гушкацца моцна, не спыняючыся.
Р. маятнік.
Р. арэлі.
2. Гушкаючы каго-, што-н., надаць яму сілу інерцыі для кідання, штуршка і пад.
|| незак. разгу́шкваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. разгу́шкванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сувязны́, -а́я, -о́е.
1. Які наладжвае і падтрымлівае сувязь з суседнімі воінскімі часцямі.
С. самалёт.
2. сувязны́, -о́га, мн. -ы́я, -ы́х, м.; сувязна́я, -о́й, мн. -ы́я, -ы́х, ж. Той, хто пасланы (ці каго пасылаюць) для падтрымання сувязі (у 5 знач.) паміж воінскімі часцямі, членамі канспіратыўнай арганізацыі.
Чакаць сувязнога на канспіратыўнай кватэры.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
та́бель, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Спіс, пералік чаго-н. у пэўным парадку.
2. Ведамасць паспяховасці вучняў.
3. Спецыяльная ведамасць для ўліку рабочага часу ва ўстановах, арганізацыях і пад.
○
Табель аб рангах — у дарэвалюцыйнай Расіі: суадносіны чыноў ваеннага, грамадзянскага і прыдворнага ведамстваў па рангах, класах.
|| прым. та́бельны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бегавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які служыць для бегу, шпаркай язды. Бегавая дарожка. Бегавыя лыжы. Бегавыя дрожкі.
2. Які мае адносіны да бегу як віду спорту або скачак рысакоў. Бегавая праграма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́дня, ‑і, ж.
Спец. Шырокае металічнае вядро для падняцця пароды ў шахтах. Трыццатага красавіка раніцаю брыгада Уладзіміра Мургі з другога ствала падала на-гара першую бодню з калійнай соллю. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брандва́хта, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.
1. Вартавое судна на рэйдзе або ў порце для назірання за выкананнем устаноўленых правіл руху караблёў, шлюпак і пад.
2. Дапаможнае судна землечарпальнага каравана.
[Гал. brandwacht.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бром, ‑у, м.
1. Хімічны элемент, цяжкая вадкасць, якая дае чырвона-бурую пару з рэзкім непрыемным пахам.
2. Лякарства для супакойвання нервовай сістэмы, якое мае ў сваім саставе бромістыя злучэнні.
[Ад грэч. brōmos — дрэнны пах.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)