прыслухо́ўвацца (да каго, чаго) несов.
1. прислу́шиваться (к чему), вслу́шиваться (во что);
2. перен. (принимать к сведению) прислу́шиваться (к кому, чему);
1, 2 см. прыслу́хацца 1, 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уме́рзнуць сов.
1. (во что-л.) вмёрзнуть;
бо́чка ўме́рзла ў лёд — бо́чка вмёрзла в лёд;
2. (затвердеть на большую глубину) промёрзнуть;
зямля́ мо́цна ўме́рзла — земля́ си́льно промёрзла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цані́ць несов., в разн. знач. цени́ть;
ко́лькі вы цэ́ніце гэ́ту карці́ну? — во что вы це́ните э́ту карти́ну?;
наро́д до́рага цэ́ніць сваю́ свабо́ду — наро́д до́рого це́нит свою́ свобо́ду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гло́тка ж.
1. анат. гло́тка, -кі ж.;
2. (горло) разг. го́рла, -ла ср.;
◊
брать за гло́тку браць за го́рла;
во всю гло́тку на ўсё го́рла;
заткну́ть гло́тку груб. заткну́ць го́рла;
драть гло́тку груб. драць го́рла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
побе́гI м. (бегство) уцёкі, -каў, ед. уцёк, -ку м. (употребляется преимущественно во мн.);
соверша́ть (соверши́ть) побе́г уцяка́ць (уцячы́);
он соверши́л пять побе́гов из тюрьмы́ ён пяць разо́ў уцяка́ў з турмы́;
план побе́га план уцёкаў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перакруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.
1. Павярнуцца кругом, процілеглым бокам або канцом. На сярэдзіне рэчкі кругляк перакруціўся, [плывец] бухнуўся галавой у ваду, а ногі са шкарпэткамі задраліся ўгору! Колас. Юрка скінуў шапку і, папляваўшы на рукі, так пацягнуў пілу, што аж палена перакруцілася. Курто. Жанчына ўздрыганулася і, як вяртлявы звярок, у момант перакруцілася тварам да чалавека — у профіль да акна. Чорны. — Во! Гэта дарэчы! — перакруціўся на адной назе Віктар. Маўр.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сапсавацца ад частага або празмернага закручвання. Кран перакруціўся. // Распасціся напалам, на часткі ад кручэння. Алюмініевы дрот лёгка перакруціўся.
3. перан. Разм. Рэзка перамяніцца, перайначыцца. Віхляй уголас пераказваў Вінцусю Шавелю нечаканае яму рашэнне акругвыканкома. А той пазіраў на сакратара з лёгкім недаверам і не ведаў, як яно так раптам усё перакруцілася... Гартны.
4. Заблытацца, зблытацца. Перакруціліся ніткі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адвалі́ць, ‑валю, ‑валіш, ‑валіць; зак.
1. што. Адвярнуць што‑н. цяжкае ад чаго‑н., што было прывалена ім ці перашкаджала чаму‑н. Адваліць каменную глыбу. // Зняць заваду ў дзвярах, варотах. Прытрымліваючы рукою крысы кажуха, да брамы падышоў гаспадар, не спяшаючыся адваліў завалу і адчыніў веснічкі. Пальчэўскі.
2. што. Аддзяліць, выдзеліць, адрэзаць каму‑н. значную частку чаго‑н. Адваліць лусту хлеба. / у іран. ужыв. Выхапіў.. [начальнік] з рук Паранькі паперы і, як бы для адчэпнага, піша — выдаць два рулоны. Во, колькі адваліў! Ракітны.
3. ад чаго і без дап. Адысці, адплысці, адляцець (пра судна, самалёт і пад.). Параход плаўна адваліў ад прыстані. Даніленка. Нарэшце пікіроўшчыкі адвалілі. Я думаў, што на палянцы сапраўды не асталося нічога жывога. Сабаленка. // Адысці, паменшаць колькасна, разысціся. У паўзе, калі пакупнікі адвалілі, Аксана разгарнула ілюстраваны часопіс. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышы́ць, ‑шыю, ‑шыеш, ‑шые; зак., каго-што.
1. Шыючы, прымацаваць. Прышыць гузік. □ — Не забыцца толькі прышыць бакавую кішэню ў бурносе, — думае Зося, зноў успомніўшы пра грошы. Брыль. [Тамаш:] — Што ж ты без каўняра ходзіш, скажы, няхай табе дома прышыюць. Чорны.
2. Спец. Прымацаваць, прыбіць. Прышыць рэйкі да шпалаў.
3. перан.; што каму. Разм. груб. Несправядліва, ілжыва прыпісаць што‑н., абвінаваціць у чым‑н. — Гэта была памылка, пан афіцэр. Я чалавек маленькі. Мне спрабавалі прышыць тое, чаго я не рабіў. Навуменка. [Станавому прыставу] не падабаецца, што Анцыпік учашчае да Ганны Карлаўны, і ён хоча прышыць настаўніку некаторую долю крамолы. Колас.
4. Разм. Груб. Забіць. [Валенда:] — Дзядок гэты, што тады.. Савецкую ўладу лаяў, — во хто выдаў. Не далі вы мне тады контру гэту прышыць. Асіпенка.
•••
Прышый кабыле хвост — пра каго‑, што‑н. лішняе, непатрэбнае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ліцца сов.
1. вы́литься;
вада́ вы́лілася з вядра́ — вода́ вы́лилась из ведра́;
2. перен. вы́литься;
у што гэ́та вы́льецца? — во что э́то вы́льется?;
3. (о чувствах) изли́ться, вы́литься
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
накіда́цца несов.
1. в разн. знач. набра́сываться, наки́дываться; (перен. — ещё) обру́шиваться; см. накі́нуцца;
2. (во множестве) напада́ть; см. накі́дацца 2;
3. страд. набра́сываться, наки́дываться; намётываться; намеча́ться; см. накіда́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)