кансульта́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Парада спецыяліста па якім-н. пытанні.
Атрымаць кансультацыю.
2. Установа, якая аказвае дапамогу насельніцтву парадамі спецыялістаў па якіх-н. пытаннях.
Юрыдычная к.
3. Дадатковыя заняткі выкладчыка з навучэнцамі для лепшага засваення прадмета.
Расклад кансультацый перад сесіяй.
4. Абмеркаванне якога-н. пытання спецыялістамі.
Склікаць кансультацыю юрыстаў.
|| прым. кансультацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
архі́ў, -хі́ва, мн. -хі́вы, -хі́ваў, м.
1. Установа, якая зберагае, сістэматызуе і апісвае старадаўнія дакументы, графічныя помнікі мінулага.
Здаць у а. (таксама перан.: прызнаць устарэлым, малапатрэбным).
2. Аддзел установы, дзе захоўваюцца старыя дакументы.
3. Збор рукапісаў, лістоў і пад., што маюць дачыненне да дзейнасці якой-н. установы ці асобы.
А. інстытута.
А.
Якуба Коласа.
|| прым. архі́ўны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыёмнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Апарат для прыёму чаго-н. (сігналаў, мовы, музыкі, адбіткаў і пад.) пры дапамозе гукавых або электрамагнітных хваль.
2. Тое, што і радыёпрыёмнік.
3. Прыстасаванне ў выглядзе ёмішча для чаго-н. (спец.).
Рыбны п.
4. Установа, якая часова прымае каго-н. (напр., дзяцей, што страцілі бацькоў) для далейшага размеркавання.
П.-размеркавальнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
экспеды́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Адпраўка, рассылка і прыём грузаў, карэспандэнцыі і пад. (спец.).
Э. пасылак.
2. Установа ці аддзел установы, якія займаюцца рассылкай ці адпраўкай чаго-н. (спец.).
Э. газет.
3. Паездка, паход групы асоб, атрада з навуковымі, даследчымі мэтамі.
Дыялекталагічная э.
Паехаць у экспедыцыю.
4. Група ўдзельнікаў такой паездкі.
Члены экспедыцыі.
|| прым. экспедыцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кантро́ль, ‑ю, м.
1. Праверка дзейнасці каго‑, чаго‑н.; назіранне з мэтай праверкі. Устанавіць кантроль за якасцю прадукцыі. Камітэт народнага кантролю.
2. Установа або арганізацыя, якая кантралюе чыю‑н. дзейнасць. Дзяржаўны кантроль. Працаваць у кантролі.
3. зб. Кантралёры. Кантроль правярае білеты. Сташэўскі.
[Фр. controle.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кале́ктар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Установа, якая займаецца зборам і размеркаваннем чаго-н. па падведамасных яму арганізацыях.
Бібліятэчны к.
2. Шырокая труба ці канал для адводу вадкасцей або газаў (спец.).
3. Частка генератара пастаяннага току, якая служыць для ператварэння пераменнага току ў пастаянны (спец.).
4. Падземная галерэя для ўкладкі кабеляў (спец.).
Кабельны к.
|| прым. кале́ктарны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэлегра́ф, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Від сувязі, які забяспечвае хуткую перадачу паведамленняў на далёкую адлегласць пры дапамозе электрычных або радыёсігналаў.
2. Установа, якая прымае і адпраўляе такія паведамленні, а таксама будынак, дзе знаходзіцца такая ўстанова.
Працаваць на тэлеграфе.
Пошта і т.
3. Апарат для перадачы і прыёму тэлеграм.
|| прым. тэлегра́фны, -ая, -ае.
Тэлеграфныя слупы.
Т. стыль пісьма (перан.: вельмі сціслы, лаканічны).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інспе́кцыя, ‑і, ж.
1. Тое, што і інспектаванне.
2. Установа, арганізацыя, якая інспектуе каго‑, што‑н. Санітарная інспекцыя. Аўтамабільная інспекцыя.
•••
Інспекцыя па якасці — спецыяльны орган, які ажыццяўляе ў СССР нагляд за якасцю прадукцыі.
Інспекцыя працы — спецыяльны орган у СССР для нагляду за захаваннем законаў аб працы.
[Лац. inspectio — нагляд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аптэ́ка, ‑і, ДМ ‑тэцы, ж.
1. Установа, дзе па рэцэптах урачоў робяцца і адпускаюцца лякарствы, прадаюцца санітарна-гігіенічныя, касметычныя і інш. прадметы. [Кузняцоў:] — І не задумвайцеся, неадкладна ідзіце працаваць у аптэку. Новікаў.
2. Набор лякарстваў, неабходны для першай дапамогі або хатняга лячэння; аптэчка. Хатняя аптэка.
•••
Як у аптэцы — вельмі дакладна.
[Ад грэч. apotheke — склад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навуча́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да вучобы, навучання. Ад своечасовага забеспячэння вучняў падручнікамі.. ў многім залежыць арганізацыя і поспех навучальнай работы ў школе. «Звязда». // Прызначаны для абучэння, навучання. Вышэйшая навучальная ўстанова.
2. Які кіруе вучэбным працэсам. Загадчык навучальнай часткі.
•••
Закрытая навучальная ўстанова гл. установа.
Навучальны год гл. год.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)