расте́ривать несов.
1. (терять одно за другим) губля́ць, разгу́бліваць;
2. перен. (лишаться) тра́ціць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
расхо́доваться
1. (тратить деньги) прост. тра́ціць, тра́ціцца;
2. страд. расхо́давацца, выдатко́ўвацца; см. расхо́довать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абая́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць абаяльнага. Аднак, калі чалавек вельмі ўдачлівы па прыродзе, то і пад старасць не траціць пэўнай абаяльнасці. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
транжы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
Разм. Неразумна, без толку траціць (грошы, маёмасць і пад.). [Рахункаводу] не хочацца транжырыць калгасную капейку. Асіпенка.
[Ад фр. trancher — разразаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рассу́рываць ’раскідываць, выдаваць, траціць’ (Нас.). Да сур ’смецце’ (гл.), параўн. распасо́рыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
губі́ць, гублю́, гу́біш, гу́біць; незак., каго-што.
1. Рабіць непрыгодным, нішчыць.
Г. лес.
2. Прыводзіць да гібелі, забіваць.
Г. звяроў.
3. перан. Марна, дарэмна траціць (час, сродкі, сілы і пад.).
Г. лепшыя гады.
|| зак. пагубі́ць, -гублю́, -гу́біш, -гу́біць; -гу́блены.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Транжы́р ’той, хто неразумна, марна траціць грошы, маёмасць’ (ТСБМ), сюды ж транжы́рыць ’траціць, мантачыць’ (ТСБМ, Бяльк.). З рус. транжи́р ’тс’, якое з франц. trancheur ’той, які рэжа’ < trancher ’рэзаць, рубаць’ праз нова-в.-ням. transchieren ’рэзаць, разрэзваць’ (Фасмер, 4, 94). Паводле Вінаградава (Этимология–1966, 122–125) і Дабрадомава (Этимология–1986–1987, 194–200), рускія словы — у выніку трансфармацыі франц. étranger, étrangère ’іншаземны, чужы’ ў дзеяслоў з пераасэнсаваннем зыходнага значэння ў ’траціць за мяжой, растрачваць грошы, маёмасць упустую’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Марнатра́вец, марнатра́ўны ’хто неразумна траціць грошы, маёмасць’ (іўеў., беласт., Сл. ПЗБ), астрав. марнатра́ўніца ’гаспадыня, якая марна траціць прадукты’ (там жа), (перан.) ’гарэза, свавольнік’ (свісл., Сцяшк. Сл.), паўд.-усх. марнатра́ў, малнатра́ў ’марнатравец’, ст.-бел. марнотравца ’растратчык’ (XVII ст.) запазычана са ст.-польск. marnotrawca ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 74).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карчане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Моцна азябшы, траціць адчувальнасць. Рукі карчанеюць на марозе. □ Цэментовая падлога ў камеры намерзла, босыя ногі пачалі карчанець. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
берагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; бяро́г, берагла́, -ло́; -ражы́; незак., каго-што.
1. Захоўваць, ашчадна расходаваць; марна не траціць.
Б. здароўе.
Б. кожную капейку.
2. Клапатліва ахоўваць каго-, што-н., засцерагаць ад чаго-н.
Б. тайну.
Б. дзіця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)