пала́та², -ы, ДМ -ла́це, мн. -ы, -ла́т, ж.

1. Назва прадстаўнічых устаноў у некаторых краінах.

Народная п.

Ніжняя п. (першая заканадаўчая інстанцыя). Верхняя п. (вышэйшая заканадаўчая інстанцыя). П. абшчын і п. лордаў (ніжняя і верхняя палаты англійскага парламента).

2. Назва некаторых дзяржаўных устаноў.

Кніжная п.

П. мер і вагі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Мы́тар ’лазня’ (Сл. Эп.-Шып.). З польск. mytarstwo ’чысцец, чысцілішча’ пад уплывам (народная этымалогія) лексемы мыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пераўзбро́іцца, ‑зброюся, ‑зброішся, ‑зброіцца; зак.

1. Узброіцца па-новаму, замяніць старыя сродкі зброі. Флот пераўзброіўся.

2. перан. Аснасціцца новым абсталяваннем, навейшымі матэрыяламі, сродкамі якой‑н. дзейнасці. Народная гаспадарка пераўзброілася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асве́та ж. просвеще́ние ср.; образова́ние ср.;

эпо́ха (век) ~ты — ист. эпо́ха (век) просвеще́ния;

наро́дная а. — наро́дное образова́ние (просвеще́ние)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

этымало́гія, -і, ж.

1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае паходжанне і роднасныя сувязі слоў.

2. Паходжанне таго або іншага слова ці выразу.

○

Народная этымалогія (спец.) — памылковае пераасэнсаванне запазычанага слова шляхам устанаўлення сувязі з вядомым словам роднай мовы на аснове некаторых агульных прымет, без уліку рэальных фактаў паходжання.

|| прым. этымалагі́чны, -ая, -ае.

Э. слоўнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

до́йна, ‑ы, ж.

Народная лірычная песня румын і малдаван. Мне зноў на сэрцы неспакойна, яно да вас ляціць, сябры, ледзь толькі я пачую дойну, што вы спявалі на Днястры. А. Вольскі.

[Рум. doină.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наро́дны в разн. знач. наро́дный;

~ныя ма́сы — наро́дные ма́ссы;

~ная гаспада́рка — наро́дное хозя́йство;

~ныя пе́сні — наро́дные пе́сни;

н. суд — наро́дный суд;

н. фронт — наро́дный фронт;

н. наста́ўнік — наро́дный учи́тель;

~ная медыцы́на — наро́дная медици́на;

н. ўніверсітэ́т — наро́дный университе́т;

~ная будо́ўля — наро́дная стро́йка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

параўна́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. параўнаць.

2. Слова або выраз, які змяшчае прыпадабненне аднаго прадмета да другога.

Народная творчасць багата параўнаннямі.

◊

У параўнанні з кім-чым — ужыв. ў знач. прыназ.: параўнальна, калі параўнаць.

Сёлета ўраджай вышэйшы ў параўнанні з мінулым годам.

Ён больш дасведчаны ў гэтай справе ў параўнанні з іншымі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

многатана́льны, ‑ая, ‑ае.

У якім многа тонаў (гл. тон у 1 знач.). Якая ж сіла ў шуме баравым! Ці не народная быль векавая гаворыць аб сабе ў гэтым шуме — быль многатанальная. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паланіза́цыя, ‑і, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. паланізаваць і стан паводле знач. дзеясл. паланізавацца. Жывая народная беларуская мова ў старажытнасці была падвергнута лексічнай паланізацыі ў значна меншай меры, чым літаратурна-пісьмовая. Жураўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)