мярзо́тнік, ‑а, м.
Разм. Мярзотны, подлы чалавек; нягоднік. [Лясніцкі:] — Ваш стараста — здраднік. Суровая рука народа павінна знішчаць такіх мярзотнікаў. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
простанаро́дны, ‑ая, ‑ае.
Уст. Які мае адносіны да простага народа, простанароддзя; уласцівы яму. Простанародная гаворка. Простанародныя манеры. Простанародны быт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
славянафі́л, ‑а, м.
Прыхільнік славянафільства. Славянафілы прапаведавалі ўсё старое, патрыярхальнае і выслаўлялі ідэю чуллівага адзінадушша народа, і цара. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Вяртанне адкуль-н. назад, на ранейшае месца.
З. на радзіму.
Па звароце ў Мінск.
2. Заклік, выступленне, звернутае да каго-н.
З. дэпутатаў да народа.
3. У граматыцы: група слоў, якія ўтвараюць пэўнае адзінства, слоўны выраз.
Дзеепрыслоўны з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нацыяна́льна-вызвале́нчы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да нацыянальнай барацьбы за вызваленне краіны, народа ад чужаземнага прыгнёту. Нацыянальна-вызваленчы рух.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пермякі́, ‑оў; адз. пярмяк, пермяка, м.; пярмячка, ‑і, ДМ ‑чцы; мн. пярмячкі, ‑чак; ж.
Былая назва часткі народа комі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарсі́раванасць, ‑і, ж.
Уласцівасць фарсіраванага. Гераізм народа, яго пакуты і выпрабаванні нельга паказаць пры дапамозе эмацыянальнай фарсіраванасці, ружовымі фарбамі. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Літарату́ра ’сукупнасць твораў пісьменства народа’, ’від мастацтва — стварэнне вобразаў пры дапамозе мовы, слова’, ’сукупнасць друкаваных твораў адной галіны ведаў’ (ТСБМ), літэратура (Яруш.). З польск. literatura < лац. litterātūra ’пісьмовы тэкст, навука пра мову, адукацыя, навука, пісьменства’ < littera. Крукоўскі (Уплыў, 85) крыніцай запазычання лічыць рус. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выбра́ннік, ‑а, м.
Высок. Той, хто выбраны для выканання высокіх, адказных абавязкаў. Выбраннікі народа. // Той, хто выбраны ў якасці мужа, каханага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змага́нец, ‑нца, м.
Тое, што і змагар. Усе знішчала перашкоды Змаганцаў дужая сям’я — Сыноў савецкага народа Твой гонар — Партыя мая! Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)