кайло́, ‑а, н.

Ручны інструмент у выглядзе востраканцовага стальнога кліна на драўляным цаўі для адколвання кускоў горных парод; кірка. Тут кожны выбух, кожны ўдар кайла У грудзі непадатлівай прыродзе Дзеля таго, каб з мёртвых ажыла Краса зямлі, скаванай мерзлатою. Звонак.

[Ням. Keil.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Прадзяльні́к, прадзяце к ’галоўны пастух’, ’хто пасе скаціну па чарзе’ (воран., шальч., Сл. ПЗБ), прадзяппік ’чарга пасвіць карову’ (Сцяшк. Сл.). З літ. pradienykas ’тс’ (Грынавяцкене, Сл. ПЗБ, 4, 74). Лаўчутэ (Балтизмы, 71) прыводзіць іншую зыходную форму pradieninkas ’тс’ < pradieniiū ’кожны другі дзень’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пагекта́рны, ‑ая, ‑ае.

Які вызначаецца з разліку кожнага гектара, за кожны гектар. Пагектарная норма паставак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паката́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Кахаць некаторы час. Пакатаць на трактары Кожны хлопца рад. Шушкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаабслу́га, ‑і, ДМ ‑слузе, ж.

Устаноўлены парадак, пры якім кожны свае бытавыя патрэбы задавальняе сам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

што...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «кожны», напрыклад: штовячэрні, штомесячны, штотыднёвы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наўкру́га, прысл. і прыназ.

Разм. Тое, што і наўкруг. Здавалася, што можа на дваццаць вёрст наўкруга цяпер не было і жывой душы. Лобан. [Вартавы] абышоў наўкруга астравок, пільна ўслухоўваўся ў кожны гук, у кожны трэск лясной галінкі. Лынькоў. Наўкруга стала чалавек пяць вяло ажыўленую гутарку. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смакава́ць несов.

1. прям., перен. смакова́ть;

с. ко́жны глыто́к — смакова́ть ка́ждый глото́к;

с. анекдо́т — смакова́ть анекдо́т;

2. про́бовать;

◊ с. напе́рад — предвкуша́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паме́сячны, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца кожны месяц. Графік памесячнага выканання плана. // Які атрымліваецца за месяц. Памесячны даход.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашта́р, ‑а, м.

Разм. Тое, што і паштальён. Амаль кожны дзень стаў паштар насіць Кулінцы пісьмы. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)