упха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што (разм.).
1. Пхаючы, усунуць куды-н. усё, многае.
У. салому ў мяшок.
2. З’есці многа чаго-н. (груб.).
Місу бульбы ўпхаў.
|| незак. упіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і упі́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ухо́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак. (разм.).
1. каго (што). Пазбавіць жыцця, забіць.
2. каго (што). Змардаваць, змучыць.
Уходала яго хвароба.
Уходалі сіўку крутыя горкі (прымаўка).
3. што. Патраціць, расходаваць або з’есці.
У. многа грошай.
Уходалі гаршчок кашы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пахру́мстаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. З’есці з хрустам усё, многае.
2. і без дап. Хрумстаць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́дка,
1. Прысл. да гадкі.
2. безас. у знач. вык., каму. Блага, агідна, прыкра. Гадка з’есці і шкада кінуць. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
подъе́сть сов.
1. (снизу) разг. пад’е́сці;
2. (съесть до конца) прост. з’е́сці, дае́сці, пае́сці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пад’е́сці, -е́м, -ясі́, -е́сць; -ядзі́м, -ясце́, -яду́ць; пад’е́ў, -е́ла; -е́ш; -е́дзены (да 2 знач.); зак. (разм.).
1. Наесціся, паесці.
Не далі спакойна п.
2. што. З’есці знізу, ніжнюю частку чаго-н.
Бабры пад’елі дрэвы.
|| незак. пад’яда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́хлебтаць, ‑бчу, ‑бчаш, ‑бча; зак., што.
Выбіраючы языком, выпіць, з’есці што‑н. вадкае. Кошка выхлебтала малако. // Груб. Выпіць да канца; выжлукціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ашу́шкаць ’абмануць, абхітрыць’ (Шат.). Ад шушкаць ’шастаць, корпацца’ пад уплывам ашустаць (гл.); цікавая паралель балг. ошушкам ’абабраць да ніткі; з’есці ўсё да крошкі’ (ад шушка ’крышка’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паяд́аць ’з’есці, паесці’ (дзярж., Нар. сл.). Да па‑ (< прасл. po‑) і ітэратыўна-дуратыўнага дзеяслова яда́ць < прасл. ědati < ěsti, ědmь ’есці, ем’ (< і.-е. *ē̆d‑) > е́сці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пуд 1, ‑а, м.
Руская мера вагі, роўная 40 фунтам, па метрычнай сістэме — каля 16,3 кг. Я вывернуў мех і падаў Зусю. Ён насыпаў мукі і, зважыўшы яе на шалях, сказаў мне: — Глядзі, які пуд, яшчэ з паходам. Сабаленка. Паспрачаўшыся, хлопцы пагадзіліся на тым, што сазан Вано мае вагу ў пяць пудоў. Самуйлёнак.
•••
З’есці пуд жалезнага бобу гл. з’есці.
Пуд солі з’есці з кім гл. з’есці.
пуд 2, ‑у, м.
Разм. Страх, перапуд. [Галіна:] — Хадзілі, гутарылі, палохалі самі сябе, а тут яшчэ паперка гэтая пуду паддала, дык і разышліся... Галавач. Выскачыўшы з сянец, Алесь з пуду падаўся быў на гароды, але.. убачыў каля суседскага свірка постаць чырвонаармейца. Крапіва. // Тое, што выклікае страх, перапуд, сполах. Таня думае, што толькі адна яе кабыла баіцца пуду. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)