тракт

1. (дорога) тракт, род. тра́кту м., шлях, род. шля́ху м.; гасці́нец, -нца ж.;

2. (направление, маршрут) спец. тракт, род. тра́кту м.;

3. анат. тракт, род. тра́кта м.;

желу́дочно-кише́чный тракт стра́ўнікава-кі́шачны тракт.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ми́мо

1. нареч. мі́ма; (близ) паблі́зу;

ми́мо прошёл знако́мый мі́ма прайшо́ў знаёмы;

ми́мо пролега́ла доро́га паблі́зу прахо́дзіла даро́га;

2. предлог мі́ма (каго, чаго);

пропусти́ть (что-л.) ми́мо уше́й прапусці́ць (што-небудзь) мі́ма вушэ́й;

бить ми́мо біць мі́ма.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

палявы́ в разн. знач. полево́й;

ы́я рабо́ты — полевы́е рабо́ты;

а́я артыле́рыя — полева́я артилле́рия;

а́я пра́ктыка — полева́я пра́ктика;

а́я даро́га — полева́я доро́га;

а́я по́шта — полева́я по́чта;

п. шпіта́ль — полево́й го́спиталь;

а́я су́мкавоен. полева́я су́мка;

п. шпатмин. полево́й шпат

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перева́л

1. (действие — переход) перава́л, -лу м., перахо́д, -ду м.;

перева́л че́рез хребе́т назна́чен в шесть часо́в перава́л (перахо́д) це́раз хрыбе́т прызна́чаны на шэсць гадзі́н;

2. (горная дорога через хребет) перава́л, -лу м.;

3. с.-х. перава́л, -лу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

затрэ́сці сов.

1. затрясти́; (о лихорадке — ещё) нача́ть бить (трепа́ть), залихора́дить;

даро́га была́ гла́дкая, по́тым ра́птам ~слабезл. доро́га была́ гла́дкой, пото́м вдруг затрясло́;

хво́рага ~сла — больно́го залихора́дило;

2. (замучить тряской) затрясти́;

яго́ ~сла да паўсме́рці — его́ затрясло́ до полусме́рти

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пересека́ть несов., в разн. знач. перасяка́ць;

пересека́ть жердь перасяка́ць жэ́рдку;

река́ пересека́ет го́род рака́ перасяка́е го́рад;

пересека́ть ли́нию друго́й ли́нией перасяка́ць лі́нію друго́й лі́ніяй;

желе́зная доро́га пересека́ет на́шу о́бласть чыгу́нка перасяка́е на́шу во́бласць;

отря́д пересека́ет путь неприя́телю атра́д перасяка́е шлях непрыя́целю;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

губля́цца несов.

1. теря́ться;

даро́га ~ля́лася ў ле́седоро́га теря́лась в лесу́;

гу́кі ~ля́ліся ў чаро́це — зву́ки теря́лись в камыша́х;

2. перен. теря́ться;

ён не ~ля́ўся ні пры які́х абста́вінах — он не теря́лся ни при каки́х обстоя́тельствах;

3. страд. теря́ться; тра́титься; см. губля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

протяну́ться

1. в разн. знач. працягну́цца;

к нему́ протяну́лись чьи́-то ру́ки да яго́ працягну́ліся не́чыя ру́кі;

доро́га протяну́лась на со́тни киломе́тров даро́га працягну́лася на со́тні кіламе́траў;

спекта́кль протяну́лся два часа́ спекта́кль працягну́ўся дзве гадзі́ны;

2. (вытянуться) разг. вы́цягнуцца;

протяну́ться на дива́не вы́цягнуцца на кана́пе.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

даро́га ж., в разн. знач. доро́га; (о направлении — ещё) путь м.;

прасёлачная д. — просёлочная доро́га;

адпачы́ць пасля́ ~гі — отдохну́ть по́сле доро́ги;

збі́цца з ~гі — сби́ться с доро́ги (пути́);

па даро́зе наза́д — на обра́тном пути́;

ісці́ ~гай перамо́г — идти́ доро́гой побе́д;

кана́тная д. — кана́тная доро́га;

апо́шняя д. — после́дний путь;

ве́даць ~гу — знать доро́гу;

вы́весці на ~гу — вы́вести на доро́гу;

вы́йсці (вы́біцца) на ~гу — вы́йти (вы́биться) на доро́гу;

грудзьмі́ пралажы́ць (пракла́сці) сабе́ даро́гу — гру́дью проложи́ть себе́ доро́гу;

~гі разышлі́ся — пути́ разошли́сь;

даць ~гу — дать доро́гу;

забы́ць ~гу — забы́ть доро́гу;

гла́дкай ~гі — ска́тертью доро́га;

пераградзі́ць ~гу — прегради́ть путь;

заступі́ць ~гу — заступи́ть доро́гу;

збі́цца з (пра́вільнай) ~гі — сби́ться с (пра́вильного) пути́;

знайсці́ ~гу да (чыйго) сэ́рца — найти́ доро́гу к (чьему) се́рдцу;

ісці́ прамо́й ~гай — идти́ прямы́м путём;

ісці сваёй ~гай — идти́ свое́й доро́гой;

наве́сці на ~гу — наста́вить (навести́) на путь;

на даро́зе не валя́ецца — на доро́ге не валя́ется;

па даро́зе —:

а) по доро́ге, попу́тно;

па даро́зе зае́хаць у вёску — по доро́ге (попу́тно) зае́хать в дере́вню;

б) по доро́ге;

мне з ва́мі па даро́зе — мне с ва́ми по доро́ге;

в) перен. (каму з кім) по доро́ге;

сумле́ннаму рабо́тніку з гультаём не па даро́зе — че́стному рабо́тнику с ло́дырем не по доро́ге;

пайсці́ па дрэ́ннай (няпра́вільнай) даро́зе — пойти́ по плохо́му (непра́вильному) пути́;

не па даро́зе — не по доро́ге (не по пути́);

паказа́ць ~гу — (каму) а) указа́ть путь (кому); б) показа́ть приме́р (кому);

перайсці́ (перабе́гчы) ~гу — (каму) перейти́ (перебежа́ть) доро́гу (кому);

прабі́ць сабе́ ~гу — проби́ть себе́ путь;

стая́ць на пра́вільнай даро́зе — стоя́ть на ве́рном пути́;

пралажы́ць (пракла́сці) ~гу — проложи́ть доро́гу;

не знайсці́ ~гі — не найти́ доро́ги (вы́хода);

станаві́цца (стаць) папяро́к ~гі — (каму) станови́ться (стать) поперёк пути́ (кому);

туды́ (яму́) і д. — туда́ (ему́) и доро́га;

стаць на даро́зе — (чыёй) стать на доро́ге (чьей);

у адну́ ~гу — (каму з кім) по пути́ (кому с кем);

шчаслі́вай ~гі! — счастли́вого пути́!;

як гаро́х пры даро́зе — как горо́х при доро́ге;

д. жыцця́ — жи́зненный путь, доро́га жи́зни;

чо́рная ко́шка перабе́гла ~гу — чёрная ко́шка перебежа́ла доро́гу;

каб свінні́ ро́гі, не сышла́ б з даро́гіпосл. кабы́ свинье́ рога́, всех бы со́ свету сжила́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лы́жка ж. ло́жка;

праз гадзі́ну па ча́йнай лы́жцы — че́рез час по ча́йной ло́жке;

гато́ў у лы́жцы вады́ ўтапі́цьпогов. гото́в в ло́жке воды́ утопи́ть;

л. дзёгцю ў бо́чцы мёдупогов. ло́жка дёгтя в бо́чке мёда;

вялі́кая л. рот дзярэ́посл. больша́я ло́жка рот дерёт;

дарага́я л. к абе́дупосл. дорога́ ло́жка к обе́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)