абша́рнік, ‑а, м.

Уладальнік вялікіх абшараў зямлі; памешчык. [Юліян Козіч] пачаў расказваць, які ладны кавалак зямлі адрэзалі яму ад масіваў былога абшарніка Едкі. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кантыне́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Адна з асноўных вялікіх частак сушы, абкружаная з усіх або амаль з усіх бакоў акіянам; мацярык. Афрыканскі кантынент.

[Лац. continens, continentis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рабі́на, -ы, мн. -ы, -бін, ж.

Дрэва з гронкамі дробных гаркаватых аранжавачырвоных пладоў, а таксама ягады гэтага дрэва.

Пад акном расцвіла маладая р.

○

Чарнаплодная рабіна — куст сямейства ружакветных, які дае плады ў выглядзе вялікіх чорных ягад.

|| памянш. рабі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. рабі́навы, -ая, -ае.

Рабінавая настойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Кузу́бам ’насуперак’ (ТС). Да кузуб (гл.)? Семантыка не зусім ясная. У адзінай ілюстрацыі: «Як ты стала проціво кузубом, то й вон ужэ стал ожыгацца, не моўчыць» (ТС, 2, 248), кузуб можна разумець у зафіксаваным значэнні — ’пасудзіна вялікіх памераў’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

макра...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: 1) вялікі, буйны, напрыклад: макрараён, макраструктура; 2) звязаны з вывучэннем вялікіх прадметаў, велічынь, напрыклад: макраскапія, макрабіётыка.

[Ад грэч. makrós — вялікі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гамеапа́тыя, ‑і, ж.

Метад лячэння хваробы малымі дозамі таго лякарства, якое ў вялікіх дозах выклікае ў здаровага чалавека з’явы, падобныя на сімптомы самой хваробы.

[Ад грэч. homojos — падобны і pathos — хвароба.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Му́тнік ’пучок саломы, які прывязваецца да ніжняй падборы невада ці брадніка’ (паўн.-усх., КЭС), ’невад для лоўлі рыбы на вялікіх глыбінях’ (Паазер’е, Браім). Да мут (гл.): салома ці анучкі муцілі ваду, і каламута адганяла рыбу на шлях руху невада.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кара́, -ы́, ж.

1. Паверхневая частка ствала, галін і кораня дрэвавых раслін.

К. бярозы.

2. чаго або якая. Верхні цвёрды слой на чым-н.

Ледзяная к.

○

Зямная кара — верхняя цвёрдая абалонка Зямлі.

Кара вялікіх паўшар’яў галаўнога мозга; кара галаўнога мозга — паверхневы слой галаўнога мозга ў вышэйшых пазваночных і чалавека.

|| прым. каравы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кантраба́с, ‑а, м.

1. Струнны смычковы музычны інструмент самых вялікіх памераў і самага нізкага гучання.

2. Самая нізкая па гучанню разнавіднасць пэўнага інструмента. Кантрабас-цымбалы.

[Іт. contrabasso.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжкаво́з, ‑а, м.

Парода рабочых коней, якія выкарыстоўваюцца для перавозкі вялікіх грузаў; ламавік. Запрэжаныя па чатыры і тры пары цяжкавозы, напнуўшыся, цягнулі рознакаліберныя гарматы. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)