амуле́т, ‑а, М ‑леце, м.
Невялікі прадмет, што носяць на целе як магічны сродак, быццам бы здольны засцерагчы ад няшчасця, хваробы і пад.; талісман.
[Лац. amuletum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каўтану́ць і каўтну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак. і аднакр.
Абл. Глынуць. Славік выпіў, паморшчыўся, быццам воцату каўтнуў. Шамякін. [Сымон] сутаргава каўтануў паветра. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачу́ць, ‑чую, ‑чуеш, ‑чуе; зак., каго-што.
Абл. Пачуць. На золку Даніла выйшаў на двор і зачуў: як быццам грукаюць капыты на вуліцы. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
які́сь, якаясь, якоесь; займ. неазначальны.
Разм. Тое, што і якісьці. І раптам — быццам узмахнуў рукою якісь чарадзей — луг зноў набыў сваю ўчарашнюю прывабнасць. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ску́ра, -ы, ж.
1. Верхняе покрыва цела чалавека і жывёлы.
С. на руках гладкая.
2. Вырабленая шкура жывёлы.
Паліто з натуральнай скуры.
3. перан. (звычайна са словамі «свая», «уласная» і пад.). Пра жыццё, існаванне, дабрабыт (разм.).
Свая с. даражэй.
◊
Вылазіць са скуры — старацца з усіх сіл.
Скура ды косці — пра вельмі худога чалавека.
Скура свярбіць — пра няўрымслівага, неспакойнага чалавека, які быццам просіцца на пакаранне.
|| памянш. ску́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 знач.).
|| прым. ску́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Скурныя захворванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мэрам ’нібы, быццам’ (Гарэц., КТС — Дунін–Марцінкевіч, Цішка Гартны), ’у большасці’ (капыл., нясв., клец.). Ад ням. mehr ’болей’ (Абабурка, Лінгв. дасл., 7).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паапладзі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак.
Апладзіраваць некаторы час. Паапладзіраваць артыстам. □ [Гаравому] паапладзіравалі,.. і ўсе заварушыліся, быццам толькі і чакалі, калі ён скончыць чытаць свой даклад. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыму́сам, прысл.
Сілаю, прымушэннем. Мне таксама зрабілася няёмка, быццам я нахабна, прымусам, вырваў у яе [Міхаліны] найвялікшую тайну, якую яна цяпер старанна хавае ад людзей. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засціртава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
Скласці ў сцірты (збожжа, салому і пад.). — Нашы ўсё звезлі ў гумно, засціртавалі, — быццам сама сабе сказала Параска. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбі́тнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць разбітнога. Але от жа як увосень Людка пайшла ў першы клас, быццам дзіця хто падмяніў: дзе дзяваліся яе рэзвасць, разбітнасць! Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)